جوانان و استمرار فرهنگ دفاع مقدس
سپیدارآنلاین: گروه یادداشت
هفته دفاع مقدس فرصتی است برای بازخوانی بزرگترین حماسه تاریخ معاصر ایران؛ حماسهای که نه تنها با ایثار و خون شهیدان و جانبازان رقم خورد، بلکه با روحیهای برخاسته از ایمان، مقاومت و همبستگی ملی معنا یافت.
سمانه حسینی/ امروز که بیش از سه دهه از پایان جنگ تحمیلی میگذرد، پرسش اصلی این است که جایگاه نسل جوان در استمرار فرهنگ دفاع مقدس کجاست؟ و چگونه میتوان این میراث معنوی را به نسلی که جنگ را تجربه نکرده، اما با چالشهای متفاوتی روبهروست، منتقل کرد.دفاع مقدس تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه گنجینهای سرشار از ارزشهای اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی است. در روزگاری که جوانان ایرانی با مشکلاتی نظیر اشتغال، تحصیل، فشارهای اقتصادی و تحولات سریع اجتماعی روبهرو هستند، یادآوری روحیه مقاومت و امیدی که رزمندگان جوان دهه شصت داشتند، میتواند الگویی الهامبخش باشد. بسیاری از شهدا و فرماندهان نامدار جبههها در سنین ۱۸ تا ۲۵ سالگی درخشیدند و همین حقیقت نشان میدهد که جوانی همواره بستر رویش ارزشها و ایثارگریها بوده است.نسل جدید گرچه در جبهههای جنگ حضور نداشته، اما امروز در جبهههای دیگری چون علم، فناوری، فرهنگ و اقتصاد نیازمند همان روحیه جهادی و مقاومتی است که در میدان نبرد شکل گرفت. جوان دانشمند ایرانی که به تولید دانشبنیان میپردازد، یا ورزشکاری که پرچم کشور را در میدانهای جهانی برافراشته میسازد، و یا کارآفرینی که با سختیها میجنگد تا برای دیگران فرصت شغلی بیافریند، در واقع ادامهدهنده همان فرهنگ ایثار و خودباوری است.یکی از وظایف اصلی رسانهها، دانشگاهها و خانوادهها این است که فرهنگ دفاع مقدس را از شکل روایتهای صرفاً تاریخی خارج کرده و آن را به زبانی قابل لمس برای جوان امروز ترجمه کنند. اگر این فرهنگ صرفاً در قاب خاطرات گذشته بماند، شاید در ذهن نسل جدید غریب و دور جلوه کند؛ اما زمانی که پیوند آن با نیازهای امروز جامعه نشان داده شود، جوان احساس خواهد کرد که ارزشهای دفاع مقدس چراغ راه آینده اوست.از سوی دیگر، باید به این واقعیت توجه داشت که جوان امروز پرسشگر، نقاد و طالب آیندهای روشن است. برای همین، انتقال فرهنگ دفاع مقدس نباید تنها در قالب شعار صورت گیرد، بلکه باید با عمل به ارزشها همراه باشد. صداقت در مدیریت، عدالتخواهی، تلاش برای پیشرفت کشور و احترام به مردم، همه نمونههایی از همان روحیهای هستند که در دوران دفاع مقدس به منصه ظهور رسید. اگر نسل جوان ببیند که مدیران و مسئولان کشور با همان نگاه ایثارگرانه عمل میکنند، خود نیز انگیزه خواهد یافت تا در مسیر خدمت به جامعه قدم بگذارد.همچنین، نباید فراموش کرد که یکی از مهمترین دستاوردهای دفاع مقدس، تقویت هویت ملی و خودباوری ایرانیان بود. جوان ایرانی امروز نیز بیش از هر زمان دیگری نیازمند اعتماد به نفس و باور به تواناییهای خویش است. در جهانی که گفتمان سلطه و فشارهای خارجی همچنان ادامه دارد، تکیه بر فرهنگ مقاومت میتواند زمینهساز استقلال و پیشرفت پایدار باشد.در این میان، نهادهای فرهنگی و آموزشی مسئولیت خطیری دارند. برگزاری یادوارهها، تولید آثار هنری و ادبی متناسب با ذائقه نسل جوان، استفاده از زبان نوین رسانهای و فضای مجازی، همه میتوانند به انتقال جذابتر فرهنگ دفاع مقدس کمک کنند. نسل جدید بیش از کتابهای رسمی، با تصویر، فیلم، موسیقی و روایتهای کوتاه و اثرگذار ارتباط برقرار میکند. بنابراین ضروری است که میراث دفاع مقدس به شیوهای خلاقانه و روزآمد بازگو شود.در نهایت، باید پذیرفت که دفاع مقدس تنها یک خاطره جمعی نیست، بلکه سرمایهای زنده و پویاست. استمرار این فرهنگ در گروی آن است که جوانان امروز خود را وارث و ادامهدهنده راه شهدا بدانند، نه صرفاً شنونده داستانهایی از گذشته. وقتی جوان ایرانی باور کند که هر گام علمی، فرهنگی و اقتصادی او میتواند امتداد همان ایستادگیها باشد، آنگاه دفاع مقدس نه تنها در صفحات تاریخ، بلکه در متن زندگی روزمره جامعه ایرانی تداوم خواهد یافت.