نقش رسانه برای مقابله با بحران جمعیت
سپیدارآنلاین: گروه سرمقاله
در دهههای اخیر، ایران یکی از موفقترین کشورها در کنترل سریع جمعیت بوده است، لیکن بنا به نظر جمعیتشناسان از مرحله مطلوب گذشته و وارد مراحل بحرانی شده است.
محمد جعفری/ برای جلوگیری از عوارض مختلف اجتماعی و اقتصادی پیری جمعیت، سیاستمداران مصمم شدهاند فرزندآوری را افزایش دهند. در این راستا، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در سال 1400 تدوین شده است. در این قانون، وظایف متنوعی برای دستگاههای مختلف تعیین گردیده است.فرزندآوری یکی از مهمترین و حساسترین موضوعات اجتماعی در هر جامعهای است که تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد. رسانهها از گذشته بهویژه پس از جنگ جهانی دوم تا امروز، نقش تعیینکنندهای در حوزه جمعیتی داشتهاند. به عبارتی آنها پیشقراولان عرصه جمعیتی بوده و هستند. همانطور که آب به سنگ شکل میدهد، رسانهها هم بر جمعیت، شکل و نوع آن اثر میگذارند.با عنایت به اینکه امروزه رسانه در تمام تار و پود جامعه نفوذ پیدا کرده است بی شک نقش رسانه در ارائه راهکارهای مؤثر برای مقابله با بحران جمعیت و ترویج فرهنگ فرزندآوری، نقشی تعیین کننده است و باید ساختارهای فکری جامعه بر مبنای تبیین عواقب سالمندی جمعیت و فوائد و آثار جمعیت جوان کشور، تشویق جوانان به ازدواج آسان، تبیین آثار مثبت تعدد فرزندان و فرهنگ سازی فرزندآوری بهنگام، تکریم و بزرگداشت خانواده و تبیین جایگاه رفیع مادری، گسترش سبک زندگی اسلامی ایرانی به ویژه در موضوع ازدواج و فرزندآوری، آموزش معیارهای همسر گزینی، مهارت های زندگی و فرزند پروری و ایجاد فضای امید به آینده در جامعه تغییر یابد. جمعیت جوان هر شهر، استان و کشوری از عوامل رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شمار میرود و بیشک توسعه همهجانبه با سرمایههای انسانی جوان شکل میگیرد.فرهنگسازی مهمترین کاری است که یک رسانه باید انجام دهد، اصحاب رسانه که در وادی روشنگری و تبیین فعالیت میکنند میتوانند با ترغیب و تشویق در راستای حمایت از نهاد خانواده و جوانی جمعیت و نیز حمایت از فرزندآوری بهعنوان یک مسئله مهم و حیاتی نقش محوری و تأثیرگذار ایفا کنند.مقابله با پدیده تکفرزندی مقوله است که رسانه میتواند روی آن کار کند. امروز تکفرزندی با نوعی پرستیژ اجتماعی همراه است که باید این ذهنیت اصلاح شود. دیگری اصلاح فرهنگ پزشکی است. جامعه پزشکی با مقاومتی روبهروست که بخشی از آن ذهنی و بخشی مربوط به ملاحظات اقتصادی است. رسانه در این خصوص میتواند با زدن میانبر، ابتدا با بخشی از این جامعه که پذیرای این تغییرات شدهاند، شروع کند تا فرهنگ فرزندآوری کمکم در میان آنها فراگیر شود. سقط جنین موضوع دیگری است که متمایز از مسائل دیگر است. سقط جنین منطق متفاوتی دارد اما تبعات آن میتواند مسائل جمعیتی را متأثر کند. رسانهها میتوانند با ارائه پیامهای مثبت درباره ارزشهای فرزندآوری و فواید آن، به تغییر این نگرش کمک کنند. فرزندآوری بیش از دو فرزند میتواند به بزرگتر و شادابتر شدن خانوادهها کمک کند و قطعا در آینده پدر و مادرها به این فرزندان نیاز خواهند داشت. در این راستا، رسانهها باید بر روی ارزشها و مزایای فرزندآوری، به ویژه برای فرزندان دوم و سوم، تمرکز کنند و این تاکید بر روی شیرینیها و مزایای داشتن فرزندان بیشتر میتواند به تغییر نگرشها و افزایش فرزندآوری کمک کند.