تاب‌آوری در شرایط گرمایی ؛ زندگی روزمره زیر فشار دمای بالا
سپیدار‌آنلاین: گروه گزارش
این روزها بسیاری از شهروندان کشور به‌ویژه در مناطق گرمسیری روزهایی طاقت‌فرسا را سپری می‌کنند و گرمای شدید هوا نه‌تنها بدن انسان را تحت فشار قرار می‌دهد بلکه روان، هیجانات و روابط اجتماعی را نیز به شدت متاثر می‌سازد.
در چنین شرایطی، ظرفیت‌های تاب‌آورانه انسان‌ها دچار چالش جدی می‌شود؛ همان ظرفیت‌هایی که به ما امکان سازگاری، کنترل هیجان و مدیریت بحران را می‌دهند.
تاب‌آوری روانی، توانایی تحمل فشارها و بازگشت به حالت تعادل پس از مواجهه با دشواری‌هااست و گرما به عنوان یک عامل فیزیکی - زیستی، بر خواب، تغذیه، تعادل آب بدن و کیفیت تنفس تأثیر می‌گذارد.این اختلالات فیزیولوژیکی با افزایش تحریک‌پذیری روانی همراه شده و باعث کاهش آستانه تحمل افراد شده و وقتی گرما بدن را فرسوده می‌کند، ذهن نیز در معرض تحلیل رفتن قرار می‌گیرد.تحقیقات روان‌شناختی نشان داده‌اند که افزایش دمای محیط ارتباط مستقیمی با افزایش پرخاشگری، کاهش تمرکز و افت مهارت‌های حل مسائله دارد. افراد در گرما زودتر خسته و سریع‌تر عصبانی می‌شوند و سخت‌تر یکدیگر را درک می‌کنند. از این رو، روابط بین‌فردی به‌ویژه در فضای خانواده، محیط‌های کاری یا حتی در خیابان و مراکز خدماتی، دستخوش تنش و سوءتفاهم می‌شود.
گرمازدگی عوارض و مشکلات متفاوتی در قسمت‌های مختلف بدن به‌جا می‌گذارد؛ بالا رفتن دمای بدن، خشکی یا مرطوب شدن پوست، قرمزی یا حالت داغی پوست، از بین رفتن مکانیزم‌های کنترلی و تنظیمی بدن، گرفتگی عضلات، بی‌حالی و ضعف، اختلالات مربوط به سطح هوشیاری، سردرد، بالا رفتن ضربان قلب، حالت تهوع و استفراغ و ایجاد علائم توهم، هذیان، کما و حتی مرگ می‌تواند در نتیجه گرمازدگی اتفاق بیافتد.هوای گرم می‌تواند تجربه‌ای ناراحت‌کننده ایجاد کند و هوای خیلی گرم علاوه بر خطرات سلامت جسم مثل گرمازدگی و سکته گرمایی و حتی مشکلات قلبی و تنفسی می‌تواند پیامدهای ناخوشایندی برای سلامت روان هم داشته باشد به ویژه برای کسانی که عوارض روحی و روانی دارند.
تاثیر گرما بر رفتارهای اجتماعی
در شرایط گرمای شدید، نارضایتی‌های پنهان و خشم‌های انباشته‌شده زودتر فوران می‌کنند. برخی خانواده‌ها در خانه‌هایی بدون سیستم سرمایشی مناسب روزهایی را پشت سر می‌گذارند که از نظر روانی خسته‌کننده و پرتنش‌است. در این وضعیت، احتمال افزایش تعارضات خانوادگی، مشاجرات خیابانی یا حتی درگیری‌های میان شهروندان در مکان‌های عمومی بیشتر شده و از سوی دیگر، کاهش بهره‌وری در محل کار، افزایش غیبت‌ها، نارضایتی‌های شغلی و اختلال در عملکردهای سازمانی نیز از دیگر پیامدهای این بحران گرمایی است. بنابراین، گرما فقط یک پدیده طبیعی نیست بلکه به‌نوعی بحران روانی-اجتماعی نیز تلقی می‌شود.
اصلاح زیر ساخت های آب و برق
یک پژوهشگر اجتماعی و روانشناس البرزی دراین زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: راهکارهای فوری و بلندمدت در این زمینه دخیل هستند که در برابر این پدیده باید هم از منظر سیاستگذاری کلان و هم از نگاه آموزش همگانی اقدامات موثری انجام شود.
تاب‌آوری در شرایط گرمایی ؛ زندگی روزمره زیر فشار دمای بالا
دکتر" احمد علی جبارزاده " اظهار کرد: قطعی‌های برق یا ضعف سیستم‌های سرمایشی در ادارات، مدارس، بیمارستان‌ها و منازل، رنج روانی به جامعه وارد می‌کند که نهادهای مسوول با نگاه بحران‌محور و نه فقط توسعه‌محور، اصلاح و تقویت زیرساخت‌های انرژی را در اولویت اورژانسی قرار دهند.وی اضافه کرد: رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند نقش مؤثری در آموزش مدیریت خشم، تنظیم هیجان، مهارت‌های ارتباطی در شرایط بحرانی و تاب‌آوری روانی ایفا کنند و ایجاد برنامه‌های کوتاه، جذاب و کاربردی برای همه اقشار جامعه، به‌ویژه نوجوانان و والدین، بسیار مؤثر خواهد بود.
جبارزاده بیان کرد: در شرایط خاص، جامعه نیازمند قوانین حمایتی و بازدارنده است و پرخاشگری‌های خیابانی، تهدیدهای کلامی یا خشونت‌های آنی در مکان‌های عمومی باید با واکنش قانونی و انتظامی مناسب همراه شود تا از بروز حوادث تلخ‌تر جلوگیری شود.
تقویت فضاهای عمومی خنک و ایمن
پژوهشگر اجتماعی و روانشناس البرزی گفت: ایجاد یا تجهیز مکان‌هایی همچون سالن‌های عمومی، فرهنگسراها یا کتابخانه‌ها با سیستم سرمایشی و باز بودن آن‌ها در ساعات گرم روز برای استفاده عموم یکی از اقدامات انسانی و موثر است که در کشورهای توسعه‌یافته مرسوم است.وی یادآورشد که گرمای طاقت‌فرسا بیش از آنکه یک چالش اقلیمی باشد، اکنون به آزمونی برای ظرفیت روانی و اجتماعی ما بدل شده و در این شرایط هم مسوولان و هم مردم باید سطح تاب‌آوری خود را افزایش دهند.جبارزاده افزود: درچنین شرایطی مسوولان با حمایت، مدیریت و اطلاع‌رسانی صحیح و همچنین مردم با کنترل هیجان، همدلی از خود و اطرافیان مراقبت کنند.
وی گفت: در هر حال بحران گرما تمام می شود اما آثار روانی و اجتماعی آن، اگر مدیریت نشود برای ماه‌ها باقی خواهد ماند؛ تاب‌آوری امروز، تضمین سلامت روانی و اجتماعی فردا است.
منبع ایرنا