ارتقاء ایمنی حمل‌ونقل یک مسئولیت مشترک است
سپیدار‌آنلاین: گروه سرمقاله
ایمنی در حمل‌ونقل یکی از اصول بنیادین برای توسعه پایدار، حفاظت از جان انسان‌ها و ارتقاء کیفیت زندگی در جوامع مدرن به شمار می‌رود.
حمل‌ونقل ایمن نه تنها سبب کاهش تلفات و خسارات مالی می‌شود، بلکه به بهبود بهره‌وری اقتصادی، کاهش آلودگی‌های محیط زیستی و ارتقاء سطح رفاه اجتماعی نیز کمک می‌کند. بر همین اساس، بسیاری از کشورها توجه ویژه‌ای به مقوله ایمنی حمل‌ونقل دارند و تلاش می‌کنند تا با وضع قوانین دقیق، آموزش‌های گسترده و به‌کارگیری فناوری‌های نوین، امنیت در تمامی شیوه‌های حمل‌ونقل را افزایش دهند.
در کشور ما ایران نیز، اهمیت ایمنی حمل‌ونقل به رسمیت شناخته شده است. به همین منظور، «هفتم اردیبهشت‌ماه» به عنوان روز ملی ایمنی حمل‌ونقل نام‌گذاری شده است تا توجه همگانی به ضرورت رعایت اصول ایمنی و ارتقاء فرهنگ حمل‌ونقل ایمن جلب شود. این نام‌گذاری فرصتی را فراهم می‌کند تا با مرور دستاوردها، چالش‌ها و برنامه‌های پیش‌رو در این حوزه، گامی موثر در جهت ارتقای ایمنی حمل‌ونقل برداشته شود.ایمنی حمل‌ونقل، تمامی شیوه‌های جابجایی اعم از جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی را شامل می‌شود. در حمل‌ونقل جاده‌ای، بیشترین میزان حوادث و تلفات انسانی ثبت می‌شود. از این‌رو رعایت اصولی همچون سرعت مجاز، استفاده از کمربند ایمنی، اجتناب از رانندگی در شرایط نامناسب جسمی و روانی، و انجام معاینات فنی مستمر وسایل نقلیه از اهمیت بالایی برخوردار است. توسعه زیرساخت‌های مناسب مانند جاده‌های استاندارد، علائم هشداردهنده و سیستم‌های روشنایی هوشمند نیز نقش مهمی در افزایش ایمنی ایفا می‌کند.در بخش حمل‌ونقل ریلی، رعایت استانداردهای بین‌المللی ساخت و نگهداری خطوط، آموزش نیروهای متخصص، و استفاده از سیستم‌های کنترل خودکار قطارها از عوامل مؤثر در کاهش حوادث است. حمل‌ونقل هوایی نیز با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته ناوبری، سیستم‌های ایمنی پرواز، آموزش مستمر خلبانان و نظارت‌های دقیق نهادهای ذی‌ربط، یکی از ایمن‌ترین شیوه‌های جابه‌جایی به شمار می‌آید.فناوری‌های نوین در عرصه حمل‌ونقل نقش بسزایی در ارتقاء ایمنی دارند. سیستم‌های هشدار برخورد، ترمزهای اضطراری خودکار، دوربین‌های ثبت تخلف، ناوبری ماهواره‌ای و سامانه‌های مدیریت هوشمند ترافیک، همگی به کاهش خطاهای انسانی و پیشگیری از وقوع حوادث کمک می‌کنند. همچنین بهره‌گیری از فناوری‌های ارتباطی برای اطلاع‌رسانی سریع شرایط جوی، ترافیکی و اضطراری به کاربران جاده‌ای، می‌تواند تصمیم‌گیری‌های بهتری را در مسیر حرکت فراهم آورد.یکی از مهم‌ترین ابعاد ایمنی حمل‌ونقل، فرهنگ عمومی و آموزش است. افزایش آگاهی مردم نسبت به اهمیت رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی، آموزش مهارت‌های ایمنی در مدارس، برگزاری دوره‌های آموزشی برای رانندگان وسایل حمل‌ونقل عمومی و بهره‌گیری از رسانه‌ها در ترویج رفتارهای صحیح رانندگی، از اقداماتی است که می‌تواند نقش مؤثری در کاهش سوانح ایفا کند.با وجود پیشرفت‌های صورت‌گرفته، چالش‌های جدی همچنان در مسیر ارتقای ایمنی حمل‌ونقل وجود دارد. افزایش تعداد وسایل نقلیه، رشد سریع جمعیت شهری، و فشارهای اقتصادی می‌تواند منجر به کاهش کیفیت حمل‌ونقل و افزایش خطرات احتمالی شود. از این‌رو نیاز به برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ایمن و پایدار، ارتقاء استانداردهای فنی و نظارت‌های مستمر بیش از پیش احساس می‌شود.
در پایان باید گفت ارتقاء ایمنی حمل‌ونقل یک مسئولیت مشترک میان دولت، نهادهای اجرایی، شرکت‌های حمل‌ونقلی و عموم مردم است. تنها از طریق همکاری و تلاش مستمر می‌توان به اهداف موردنظر در زمینه کاهش تلفات، حفظ محیط زیست، و ارتقاء کیفیت حمل‌ونقل دست یافت. روز ملی ایمنی حمل‌ونقل، فرصتی ارزشمند است تا با تأکید بر اهمیت این موضوع، گامی مؤثر در مسیر ایمن‌تر ساختن حمل‌ونقل کشور برداریم.