پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

علاوه بر خلاهای قانونی که شاید مشکلات مشابهی برای همه پرستاران در سطح کشور ایجاد کند؛ به دلیل تراکم جمعیت و کمبود سرانه درمانی و تعدد بیمارستان‌های خصوصی بیش از دولتی در البرز، مشکلات کادر درمان به خصوص پرستاران باید به طور ویژه مورد بررسی قرار گیرد.
شیوع کرونا علیرغم همه آسیب‌ها، موجب شد به وجود برخی داشته‌هایمان و یا انسان‌های تاثیرگذار اطرافمان مثل پرستاران که با وجود همه سختی‌های ناشی از کرونا همچنان در خط مقدم جبهه مقابله با این بیماری ایستاده‌اند؛ حساس شویم. شاید به قول یکی از پرستاران با تجربه ای ۴۰ ساله در این شغل، تا پیش از کرونا حتی پرستاری در میان عامه مردم چهره مثبتی نداشت و حالا کرونا همه اذهان را به سمت این شغل معطوف کرده و بازهم به قول ایشان شاید این گزارش دردی را از پرستاران دوا نکند، اما ما تلاش می‌کنیم آنچه حق مطلب است؛ اداکنیم. در گزارشی که منتشر شد از گلایه‌های جمعی از پرستاران بخش خصوصی بیمارستان‌های البرز و مشکلاتی که در خلاء قانونی و یا عدم اجرای قوانین، گریبانگیرشان می‌شود؛ سخن گفتیم. عدم شفافیت در قانون منع به کارگیری بازنشستگان موجب شده بیمارستان‌های خصوصی البرز که بخش اعظمی از بیمارستان‌های استان را در برمی‌گیرد، با به کارگیری بازنشستگان به ویژه در رده‌های بالای شغلی، به بهانه استفاده از تجارب آنها، علاوه بر فرصت سوزی شغلی برای پرستاران جوان، انگیزه و جایگاه ارتقای شغلی پرستاران باسابقه را بگیرد.اخراج پرستاران باسابقه به دلایل واهی، آنهم یکی دوسال پیش از بازنشستگی، امری است که ظاهرا موجب از بین رفتن پایه سنوات و کاهش پایه حقوق در زمان بازنشستگی پرستاران است و برخی موارد دیگر از جمله تغییر بخش پرستاران تخصصی اورژانس و غیره از مواردی بود که مطرح شد. در راستای حمایت از قشر پرستاران و رفع مشکلات آنها با مسؤولان مرتبط که از آنها انتظار حمایت از این قشر می‌رود؛ گفتگو کردیم که در ذیل می‌خوانید:
اولین نهادی که فکر می‌کردیم بتواند از پرستاران حمایت و به مطالبات آنها رسیدگی کند، نظام پرستاری بود. رسیدگی به مشکلات کاری پرستاران در حوزه وظایف نظام پرستاری نیست!علی جمال محمدی، رئیس نظام پرستاری استان البرز، با بیان اینکه نظام پرستاری اختیار و مسؤولیت رسیدگی به شکایات در حوزه کاری پرستاران را ندارد، گفت: با توجه به اینکه پرستاران مشمول طرح طبقه بندی مشاغل هستند، رسیدگی به شکایات در خصوص جذب نیرو و عدم اجرای قوانین به اداره کار مربوط می شود و منبع رسیدگی به این موارد ادارات کار و تامین اجتماعی است و در حیطه اختیارات نظام پرستاری نیست. به گفته وی نظارت در کنترل و ارزشیابی نحوه ارائه خدمات توسط پرستاران، رعایت قوانین و مقررات پرستاری و صیانت از حقوق مردم در راستای سلامت جامعه و پیگیری مطالبات کلی صنف پرستاران همچون سایر نظام های صنفی از جمله وظایف نظام پرستاری است.جمال محمدی یادآور شد: در مجموع موضوعات کلی این صنف توسط نظام پرستاری رصد می‌شود و شکایات و موضوعات مربوط به قوانین کار، در محاکم اداره کار مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. پس به سراغ مسؤول مربوطه در اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان البرز رفتیم.
اداره کار از حق پرستاران دفاع می‌کند
مرتضی زرین فر، مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان البرز در خصوص اخراج پرستاران، گفت: به استناد ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار به صورت موقت و غیرموقت تنظیم می‌شود که اگرقرارداد پرستاران مذکور، قرارداد دائم باشد؛ کارفرما نمی تواند به دلایل واهی کارگر رسمی را اخراج کند. اما اگر کارگر، موقت و غیردائم بوده و قراردادش در مدت ۶ ماه، یکسال و غیره تنظیم شده باشد که دراین صورت حقوق و تکالیف طرفین در قرارداد ذکر شده و پس از انقضاء مدت قرارداد، طرفین هیچ تکلیفی نسبت به یکدیگر ندارند و هیچ یک را نمی‌توان به تمدید قرارداد اجبار کرد. وی افزود: اگر حق و حقوق پرستاران پرداخت نشده و یا شک و شبهه ای در خصوص میزان حق و حقوقشان در پایان کار دارند؛ می‌توانند با مراجعه به اداره کار و یا از طریق تلفن ۲۵۰۰ ازمشاوره رایگان همکاران سازمان تعاون، کار و رفاه اجتماعی بهره بگیرند و در صورت اطمینان از تضییع حقوق خود، می‌توانند از طریق سامانه جامع روابط کار به صورت آنلاین نسبت به ثبت دادخواست و رسیدگی در مراجع حل اختلاف کار اقدام کنند. زرین فر یادآور شد: به استناد ماده ۲۴ قانون کار، در پایان کار، به ازای هر یکسال کار، کارفرما باید یک حقوق به عنوان حق سنوات(پاداش پایان کار) به کارگر پرداخت کند و در صورت اشتغال کمتر از یکسال، به نسبت مدت زمان اشتغال، باید حق سنوات کارگر محاسبه شود. همچنین با توجه به تجمیع پایه سنوات در حقوق کارگران (مبلغی که سالانه برای جبران حداقل دستمزد توسط شورای عالی کار تصویب و به پایه حقوق کارگران اضافه می‌شود) نگرانی برای تضییع حقوق پرستاران پس از ۱۷ الی ۱۸ سال فعالیت وجود ندارد؛ زیرا سنوات بر اساس آخرین حقوق کارگر محاسبه می‌شود.
راهکار قانونی برای جلوگیری از هدر رفت حقوق پرستاران اخراجی وجود ندارد/حقوق بازنشستگی کارگران اخراجی با اخرین حقوق محاسبه می‌شود
اما در صورتی که کارگر با کارفرما قطع رابطه کند و دیگر ادامه همکاری میسر نباشد و کارگر در کارگاه جدید با حداقل حقوق مشغول به کار شود. فرد در کارگاه جدید علیرغم وجود مهارت چندین ساله، کارگر جدید الورود محسوب شده و سابقه کار و به تبع آن پایه سنوات منتقل نمی‌شود. در صورتی که در قرارداد جدید، کارگر با حقوقی کمتر از سنوات گذشته توافق کند و مشغول به کار شود این امر می تواند موجب کاهش مستمری بازنشستگی شود و این خلا قانونی برای حفظ سنوات کار کارگران وجود دارد.وی تصریح کرد: متاسفانه به لحاظ قانونی نمی توان در این خصوص به پرستاران کمک کرد و تنها شاید بتوان از طریق رایزنی و با توضیح قوانین مربوطه، مدیریت مجموعه را نسبت به تضییع حقوق این افراد آگاه کرد.
محدودیت بکارگیری بازنشستگان در مراکز خصوصی
مدیر روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان البرز، همچنین در خصوص استخدام بازنشستگان، توضیح داد: به استناد بند 15 ماده 2 قانون تأمین اجتماعی بازنشستگى، عدم اشتغال بیمه شده به کار به سبب رسیدن بـه سن بازنشستگی است؛ بنابراین اشتغال مجدد و مستمر بازنشستگان با محدودیت مواجه بوده و قابل پیگیری است و در شرایط خاص، با اطلاع سازمان تامین اجتماعی (برای قطع مستمری) امکانپذیر است. علاوه بر این توصیه می‌کنیم که با توجه به معضل بیکاری در کشور و نیاز بسیاری از جوانان به اشتغال، کارفرمایان به استخدام بازنشستگان اقدام نکنند. در ادامه با مدیر بیمارستان کسری به عنوان یکی از بیمارستان های مورد اعتراض پرستاران گفتگو کردیم.
پرستاران جوان تمایلی به کار در بخش خصوصی ندارند
عطاءالله واعظی، مدیر بیمارستان کسری وجود تعداد کثیری پرونده شکایت از این بیمارستان را تکذیب کرد و گفت: در حال حاضر تعداد شکایات در اداره کار از بیمارستان، به تعداد انگشتان دست هم نیست و این بیمارستان هیچ پرونده شکایت معوقه ای ندارد. وی در خصوص بکارگیری بازنشستگان و فرصت سوزی برای اشتغال پرستاران جوان در بیمارستان‌های خصوصی، افزود: به دلیل محدودیت استخدامی پرستاران در سال‌های گذشته و ضرورت نیاز به تجربه و مهارت پرستاران با تجربه در کنار پرستاران جدیدالورود، در بیمارستان‌های خصوصی از پرستاران بازنشسته به صورت ساعتی و غیر رسمی استفاده می‌شود و در حال حاضر در بیمارستان کسری از ۲۰۰ پرسنل پرستاری، ۲ تا ۳ نفر، از بازنشستگان هستند. همچنین از سویی افزایش حقوق پرستاران بیمارستان‌های دولتی در وضعیت کرونایی و شرایط قراردادی بیمارستان‌های خصوصی بر اساس طرح طبقه بندی مشاغل تأمین اجتماعی، موجب شده پرستاران جوان کمتر از همکاری در بخش خصوصی استقبال کنند و به دنبال استخدام رسمی در بیمارستان‌های دولتی هستند و گاهی مراکز خصوصی مجبور به تأمین پرسنل پرستاری از بین بازنشستگان هستند. مدیر بیمارستان کسری همچنین در خصوص ادعای اخراج برخی پرستاران به دلایل واهی، اظهار کرد: همه پرسنل، این بیمارستان را خانه و همکاران را خانواده خود می‌دانند و اگر اخراج و یا پایان قرارداد پرسنلی در این بیمارستان انجام شده، یا به درخواست خود فرد بوده و یا مستندات کافی برای پایان دادن به همکاری با فرد مورد نظر وجود داشته و هیچ فردی بی دلیل از بیمارستان اخراج نشده است. ضمن اینکه کارفرما این اختیار را دارد که در صورت عدم رضایت از پرسنل، نسبت به پایان همکاری اقدام کند. همچنین می توان گفت که در سیستم پرستاری، تخصص خاصی وجود ندارد که انتقال پرستاران از بخشی به بخش دیگر امکانپذیر نباشد و هر پرستار با توجه به مهارت‌هایی که آموزش دیده، باید توانایی کار در همه بخش‌های بیمارستان را داشته باشد و انتقال از بخشی به بخش دیگر نباید مانعی برای کار پرستاران باشد.
تقویت قوانین مربوط به پرستاری ضرورت دارد
ظاهرا مشکل پرستاران به راحتی قابل حل نیست؛ چرا که منافذ و عدم شفافیت در قانون منع به کار گیری بازنشستگان موجب می‌شود مراکز خصوصی، بازنشستگان را به کار بگیرند حتی با حق امضا و حقوق کامل. از سوی دیگر راهکار قانونی برای حمایت از حق از دست رفته پرستاران اخراجی وجود ندارند و مجبورند علیرغم ۲۰ سال زحمت در شغل پردردسر پرستاری از مزایای کامل در زمان بازنشستگی محروم شوند و به حداقل حقوق اکتفا کنند و این امر مهمترین گلایه پرستاران است. اما به نظر می‌رسد آنچه موجب می‌شود پرستاران به دلیل نقص قانون، اینگونه مورد بی مهری کارفرما قرار بگیرند؛ این است که تعرفه جداگانه ای برای پرستاران وجود ندارد بلکه آنها به عنوان یک کارگر در طرح طبقه بندی مشاغل قرار گرفته و از مزایای آن بهره مند می‌شوند؛ در حالیکه همین امسال در شرایط کرونایی و بیشتر از همیشه متوجه خطرات و تقدس شغل پرستاران شدیم. شاید به دلیل اهمیت این شغل و ارتباطش با سلامت مردم، ارتقای اختیارات و رسیدگی به مشکلات پرستاران در نظام پرستاری همچون نظام پزشکی چاره ساز باشد. شاید افرادی که حالا به عنوان بازنشسته در دل بیمارستان‌ها جای جوانان بیکار را پر کرده اند به دلیل تجارب شغلی و آشنایی با دردسرهای این شغل، بتوانند در شناسایی و نظارت بر نحوه به کارگیری پرستاران به نهادهای ذیربط کمک کنند. علاوه بر خلاأ های قانونی که شاید مشکلات مشابهی برای همه پرستاران در سطح کشور ایجاد کند؛ به دلیل تراکم جمعیت و کمبود سرانه درمانی و تعدد بیمارستان های خصوصی بیش از دولتی در البرز، مشکلات کادر درمان به خصوص پرستاران باید به طور ویژه مورد بررسی قرار گرفته و راهکاری بومی برای جلوگیری از این مشکلات در نظر گرفته شود که امیدواریم نمایندگان مجلس، استاندار البرز، دانشگاه علوم پزشکی و سایر نهاد های مرتبط در این خصوص اقدام کنند .