پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

یک وقت هایی، توی خیابان که می روی، پشت چراغ قرمز که می ایستی و ثانیه های چراغ را زیر لب به این امید که زودتر به پایان برسد می شماری، شاید دعای کودکی که جعبه ای دستمال کاغذی، دسته ای گل یا وسیله ای دیگر به دست دارد و ملتمسانه برای فروختنش به تو اصرار می کند، هر چه طولانی تر شدن زمان این چراغ ایست باشد...
توی ماشین نشسته ام. عجله ندارم. چراغ قرمز است. دخترکی با صورتی ریزه میزه که از شدت آلودگی به سیاهی گراییده، کنار ماشینم ایستاده و اصرار دارد لواشکش را بخرم. می گویم "نمی خواهم" اما اهمیتی نمی دهد "تروخدا بخر، تروخدا، تروخدا..."یک لحظه دلم شور می زند. می خواهم حرفی بزنم که می بینم به پایین در ماشین نگاه می کند و می گوید: "خاله، مانتوت بیرونه!" انگار خودش راه گفتن حرف و دلهره ی توی دلم را باز می کند. می گویم: "عزیزم اگه کسی خواست با خودش جایی ببرتت نری ها! هیچ کجا با هیچ کس نرو؛ همین جا بمون تا خانواده ت بیان دنبالت! باشه؟"سری تکان می دهد و می گوید: "باشه." میلی به لواشک ندارم اما آن را می خرم به این امید که دخترک امروز زودتر از روزهای دیگر به خانه اش برگردد و شاید یک خطر کمتر تهدیدش کند...به راستی چه خطراتی در کمین کودکانی است که بی گناه و بی پناه در خیابان ها و چهارراه های شهر، نا آشنا به جهان هولناک آدم ها، چرخ می زنند و همه امیدشان رهایی از اجناسی است که باید به فروش برسند؟اغلب عادت کرده ایم در قبال التماس های این کودکان که بدون کمترین التفات به نظرات ما مدام تکرار می شود، خشم بگیریم و با تشری آنها را از خود برانیم؛ خب طبیعی است در بحبوهه دغدغه ها و افکار پریشان روزمره مان شاید هرگز فرصتی برای اندیشیدن به این کودکان، آرزوها و واکنش هایشان نداشته باشیم. کسی چه می داند هر روز به کدام یک از این بچه ها تعرض یا تجاوز می شود؛ تجاوز و تعرضی که تنها محدود به جسم شان نیست بلکه بیشتر اوقات روح شان را مورد هجوم و مخاصمه با جهانی قرار می دهد که چون سدی بلند و محکم مقابل رویاهای کودکی و دنیای کودکانه شان ایستاده است.طبق آیین اسلام، نجات هر انسان نجات یک جامعه است. نجاتی که تنها از حیث درمانی نیست بلکه گاهی نجات انسان ها از شرایط نامناسبی است که در آن قرار گرفته اند. با این وصف، وقتی خبر بازگشت نزدیک به 40 نفر از این کودکان در کرج را به کانون خانواده و فراغت از کار و التماس های هر روزه می شنویم، امیدوارتر می شویم.حکایت قانون گریزی، از سر باز کردن یا ناهماهنگی بسیاری از دستگاه ها و مراجع دخیل در امر ساماندهی این کودکان را بسیار گفته و شنیده ایم؛ از مراکزی که از تحویل گرفتن آنها سر باز می زنند تا مجموعه هایی که باید حمایت مالی کنند و نمی کنند یا آنقدر ناچیز است که دردی دوا نمی کند تا دستگاه هایی که آنها را به خانواده شان باز می گردانند بی آنکه پشتوانه ای برای تداوم این حضور داشته باشند ... و در این میان جای یک مرکز یا کانونی که بتواند دستگاه های مربوطه را مجاب به تلاش برای انجام یک عملیات همسو و هماهنگ درباره این کودکان کند، بسیار خالی بوده است.حالا این مرکز را شهرداری کرج به همت معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی و در قالب کارگروه آسیب های اجتماعی راه اندازی کرده است. مرکز غربالگری و ساماندهی امور کودکان کار و خیابان واقع در فرهنگسرای غدیر منطقه اسلام آباد، قرار است از ادارات کار و تامین اجتماعی، استانداری، بهزیستی و شهرداری برای ساماندهی کودکان کار کمک و مشارکت بگیرد. اما مهمتر از این دستگاه ها، مشارکت و همراهی سازمان های مردم نهادی است که با همت وانگیزه های فردی و اجتماعی به این حوزه ورود کرده و قصد دارند به فرزندان کم سن و سال این خاک که ناخواسته به جهان دشوار بزرگسالی وارد شده اند، کمک کنند.به گفته معاون اجتماعی سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری کرج، تاکنون پنج سازمان مردم نهاد در این زمینه شناسایی شده و همراهی بسیار موثری را با مرکز صورت داده اند.احمد خیری، کار این مرکز را ایجاد تمرکز میان تمام ارگان ها و دستگاه هایی عنوان کرد که در این زمینه نقش دارند و مقرر است از این پس تمامی تصمیمات در خصوص کودکان کار اینجا گرفته شود.وی، درباره روند اقدامات مرکز نیز گفت: در مرحله نخست پس از شناسایی کودکانی که تبعه ایران هستند تحقیقات درباره آنها آغاز می شود. سپس و در صورتی که این کودک دارای سرپرست باشد پس از دریافت تعهداتی از او، کودک به سرپرست سپرده می شود.خیری، با اشاره به اینکه با همکاری اداره کل دادگستری، دادسرای ویژه کودک برای حمایت از کودکان در کرج تشکیل شده است، اضافه کرد: در صورت فقدان سرپرست نیز کودکان به مراکز نگهداری سپرده می شوند. در این مسیر اگر کودک صاحب مادر باشد و از کسب درآمد محروم باشد، مادران به سمت توانمندسازی و درآمدزایی سوق داده می شوند. همچنین سازمان های مردم نهاد حامی کودکان به حمایت های مالی از این افراد پرداخته و بخشی از مشکلات شان را مرتفع می کنند.با این روش و در فاصله بسیار اندکی که از فعال سازی مرکز گذشته، نخستین گروه از کودکان کار که شامل حدود 40 نفر می شوند، از کار بازنشسته شده و به زندگی عادی بازگشته اند. اتفاقی که آنها را به سمت داشتن یک زندگی آرامتر و کودکانه هدایت کرده و از بسیاری مخاطرات و آسیب ها دور نگه می دارد. این امر البته برای شهر و شهروندان نیز مزایای بسیاری به همراه دارد؛ این را وقتی حس خواهیم کرد که با خیال آسوده پشت چراغ قرمز توقف کرده ایم و کسی با انگشتانی ظریف اما کثیف و کار کرده به شیشه نمی کوبد تا ملتمسانه بگوید: "بخر، تروخدا ازم بخر!"