پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

تعریف کودکان کار در کشورهای مختلف یکسان نیست به گونه ای که در برخی کشورهای آسیایی کار افراد در گروه سنی ۸ تا ۱۳ ساله در زمره کار کودکان قرارمی گیرد، اما عمده تعریفی که شامل بیشتر کشورهای جهان از جمله ایران می شود اشتغال کودکان زیر۱۵ سال است. کودکان کار به کودکان کارگری گفته می­ شود.
محسن زارع گاریزی / پدیده کودکان خیابانی یک مسئله اجتماعی است که با شرایط و تحولات ساختاری جامعه ایرانی مرتبط است که در دهه های اخیر به علل گوناگون افزایش یافته است. به تغییرات جمعیتی و دگرگونی های اقتصادی و اجتماعی و همچنین به ساخت و کارکرد خانواده بر می‌گردد.عوامل مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فقر، بیکاری والدین، اعتیاد، طلاق، فوت یا از کار افتادگی سرپرست خانوار، مهاجرت و شکاف طبقاتی از مهمترین عوامل افزایش کودکان کار در یک جامعه بشمار می رود. درعین حال این مجموعه عوامل، در گروه های مختلف قومی و ملیتی کودکان، با نسبت های متفاوتی عمل می کنند و خود متأثر از شرایط ساختاری متفاوتی هستند؛ به عنوان مثال شرایط اقتصادی نامطلوب خانواده ها، از عوامل زمینه ساز متفاوتی نشأت می گیرند چنانچه در مورد کودکان افغانستانی، شرایط اقتصادی، نتیجه مهاجرت، اقامت غیررسمی و دسترسی نداشتن به کار و اشتغال است. امروزه کار کودکان بیشتر در کشورهای در حال توسعه جهان رواج دارد. میلیون ها کودک در سنین پایین با هدف امرار معاش خود و خانواده خود به کار مشغول هستند. این پدیده یکی از معضلات گریبانگیر اکثر شهرهای بزرگ در جهان معاصر، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، گسترش کودکان کار یکی از نگرانی های اصلی مسئولان است، باید به عنوان واقعیت پذیرفت که هیچ گاه برخورد با این پدیده، با رویکردها و راهبردهای مشخص و اثربخش تاکنون شناخته نشده و به نحوی از چشم مجریان و برنامه ریزان دورمانده است.از سویی این کودکان به علت داشتن ویژگی‌های خاص جسمی و روحی در معرض انواع سوء استفاده ها قرارگرفته اند. به کارگیری کودکان به علت مزایای منحصر به فرد، از جمله این سوء استفاده‌هاست. بسیاری از کودکان به علت های گوناگون ناگزیر از گذراندن ساعاتی از روز در فضاهای کاری هستند. می توان از این گروه از افراد که بیشتر آن ها برای تأمین هزینه زندگی خانواده خود مجبور به کار در شرایط سخت می باشند، به عنوان نان آوران خانواده یاد کرد. کودکان کار که به منظور کسب درآمد به فعالیت­های تولیدی، خدماتی یا مشاغل کاذب روی می­ آورند، از بسیاری از حقوق اولیه انسانی، حق آموزش و تحصیل باز می­ مانند، سلامت جسمی و روانی این کودکان به شدت در معرض انواع آسیب قرار می­گیرند، حمایت از کودکان کار به عنوان قشری آسیب پذیر امری ضروری است، هرچند که فعالیت ها و تلاش های بسیاری برای سازماندهی کودکان کار در کشور صورت گرفته و انجمن های حمایت از کودکان کار با پی ریزی انواع برنامه ها و طرح های ویژه تلاش کرده اند تا کودکان کار را شناسایی و زمینه فراهم کردن امکانات و تسهیلات و بهره مندی از حداقل نیازها برای این کودکان را فراهم کنند اما آنچه مسلم است، اقدام برای جلوگیری از کودکان از اولویت بالایی برخوردار است، چرا که کار کودک نه تنها بنیان طبیعی و حقوقی انسانی را پایمال می کند بلکه تهدیدی جدی برای آینده اجتماعی و رشد و پیشرفت اقتصادی محسوب می شود.