امید و امیدواری از ضرورت‌های زندگی انسانها
سپیدار‌آنلاین: گروه یادداشت
امید و امیدواری لازمه حیات آدمی است و بدون آن، بنیان حیات مادی و معنوی بشر فرو می‌ریزد.
فتانه محمودخانی / اگر امید به پاداش مادی یا معنوی از زندگی انسانها رخت بربندد، انگیزه فعالیت‌های فردی و اجتماعی او از بین می‌رود. در این حالت انجام هر گونه فعالیت مثبت از ساده‌ترین تا تخصصی‌ترین شکل آن، کاملاً دور از انتظار است.به تعبیر ساده‌تر، آدمیان به امید زنده‌اند.امید و امیدواری یکی از ضرورت‌های زندگی انسانها، همچنین یکی از شاخص های اصلی توسعه در سالهای پایانی سده بیستم است که اندیشمندان علوم انسانی، اجتماعی و سیاستگذاران به آن توجه کرده‌اند؛ طوری که در این سالها شاهد رشد چشمگیر پژوهشها در حوزه امید و امیدواری و مفاهیم مرتبط با آن هستیم.پژوهشهایی که برخی از آنها حکایت از نسبت دو سویه امید و امیدواری با مفاهیمی مانند اعتماد، حمایت اجتماعی، مشارکت اجتماعی، رضایت از زندگی و... دارند و مفاهیم بنیادین سرمایه اجتماعی را تشکیل می‌دهند. برخی از این عوامل افزایش یا کاهش امید و امیدواری و متغیر‌های تأثیر گذار بر آن را واکاوی می‌کنند. امروزه با گسترش فن‌آوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی، رسانه های جمعی از ابزار‌های اصلی اثرگذار بر نگرشها، ارزشها، هنجار‌ها و رفتار مردم جوامع مختلف هستند.با توجه به داده‌های مصاحبه‌ها، معنویت، توکل به خدا و عوامل دیگری که از آن سرچشمه می گیرند، اصلی ترین عامل امید و امیدواری است.نشاط و شادی در یک جامعه آنقدر با اهمیت است که در دین اسلام هم بارها به آن اشاره شده است. از دیدگاه اسلام زندگی بانشاط، نعمت و رحمت خداست و زندگی توأم با گریه و زاری و ناله و افسردگی، خلاف رحمت و نعمت خداست چرا که شادی باعث نشاط و امید و غم و اندوه باعث افسردگی و یأس و ناامیدی است. اسلام همواره زدودن اندوه را از دل افراد مؤمن سفارش می‌کند.افراد یک جامعه در گروههای سنی متفاوت نیاز به شادابی دارند و برای دستیابی به این مهم باید یک‌دسته فاکتورهای اساسی را مدنظر قرار دهند. بسیاری از فاکتورهای مهم و اساسی در رابطه با سلامت و نشاط اجتماعی نقش دارند. مهم‌ترین فاکتورها رابطه پیشرفت تکنولوژی، عدالت در جامعه، احساس عدالت، امنیت و احساس امنیت و... است. یکی از فاکتورها و مؤلفه‌های نشاط اجتماعی امیدبخشی و امیدآفرینی است و همه انسانها نیاز به امیدواری دارند. به‌طور کلی همه انسانها باید به یکدیگر امید ببخشند. مؤلفه‌ای که در جایگاه ویژه قرار دارد، تلاش مداری است، زیرا ارزش انسانها در سایه تلاش است و فرد تلاش‌مدار، نشاط دارد.مطالعات اخیر نشان داده است خانواده‌هایی که در حالت گسترده هستند و در یک خانه چند نسل زندگی کرده‌اند امید به زندگی بالا، ارتباطات عاطفی قوی و عمر طولانی‌تری دارند. از این‌رو شخصیت در نشاط نیز تأثیرگذار است. افراد خوش‌بین، دارای اعتمادبه‌نفس بالایی هستند و در مقابل افرادی که دارای مشخصه‌های بدبینی هستند، شخصیت متزلزل داشته و به نشاط نمی‌رسند. نشاط اجتماعی می‌تواند بسیاری از فشارهای روحی و روانی افراد را کاهش دهد که به تبع آن موجب افزایش کارایی و راندمان افراد در تمامی سطوح خواهد شد. زیرا زمانی می‌توان به سلامت جامعه دست یافت که تک تک افراد اجتماع از شادابی و نشاط و احساس رضایتمندی برخوردار باشند. بنابراین همه دولتمردان و برنامه ریزان در امر تعلیم و تربیت و فرهنگ جامعه باید تلاش کنند با برنامه ریزی و سیاستگذاری صحیح و ریشه‌ای این روحیه نشاط را در جامعه تقویت کنند و در جهت ارتقای آن بکوشند.