پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

در مراسم روز بیابان که در میان تاغزارهای بیابانی شهرستان اشتهارد و در محل دستکندهای این شهرستان انجام شد مهمانانی از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و استان البرز حضور یافتند و از مراحل اکتشاف، محوطه سازی و پیشرفت عملیات طرح اکوتوریسم دستکندها بازدید کردند .
مهدی میردار هریجانی معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز در این مراسم و به مناسبت روز جهانی بیابان گفت : سطح مطالعات بیابان استان البرز حدود 52000 هکتار بوده و در مجموع حدود 11000 هکتار اقدامات بیولوژیک در جهت تثبیت کانون های بحرانی این استان توسط معاونت فنی انجام گرفته است که از این مقدار در طی سالهای 1402 و 1403 جمعا 713 هکتار نهالکاری در محدوده کانون های بحرانی انجام شد.وی در ادامه و در خصوص طرح گردشکری دستکنده های اشتهارد عنوان کرد: این طرح در قالب ماده 3 قانون حفاظت و بهره برداری احاله مدیریت و در حال نهایی شدن و بهره برداری است.همچنین رحیم هاشم پور مجری طرح ماده 3 اکوتوریسم دستکند های اشتهارد در خصوص اکتشافات و عملیات صورت گرفته تا به امروز گفت: اکتشافات با محوریت دستکندهایی که موجود آغاز شد و بعد از خاکبرداری محوطه و خارج کردن شنهای رسوب کرده 17 واحد دستکند جدید نیز از زیر شن ها بیرون کشیده شد .وی در خصوص نحوه ساخت و قدمت این واحد ها گفت : محل این دستکندها به این دلیل در این نقطه انتخاب شده است که جنس آنها از سنگ نیست بلکه از رمل یا شن فشرده شده است و به راحتی قابل کندن است به طوری که هنوز پس از نزدیک به 2500 سال اثر کلنگ و تیشه بر روی دیواره ها و سقف آنها به وضوح قابل مشاهده است .همچنین هاشم پور افزود درهای وردی همه این دستکندها برای استفاده حداکثری از نور آفتاب و در جهت جنوبی و جنوب شرقی قرار گرفته است و با توجه به ارتفاع آنها می توان اینطور استنباط کرد که قد انسانهای 2000 سال پیش با انسانهای امروزی تفاوتی نداشته است .وی در خصوص اقلیم دوران ساخت این دستکندها نیز گفت : شواهد و آثار به دست آمده در این منطقه نشان می دهد اقلیم آن روزگار پر آب تر و آباد تر از عصر حاضر بوده است و خطوط ایستایی آب به جا مانده در داخل دستکندها نشان می دهد که چندین بار این منطقه دچار سیلاب و آبگرفتگی شدید شده است .هاشم پور با اشاره به معماری این دستکندها نیز گفت کاربری این خانه ها برای زندگی انسان و همچنین دامداری بوده است . این خانه ها داری دو بخش هستند که یکی برای نگهداری دام استفاده می شده است و دیگری برای زندگی روزمره ساکنین دستکند ها. دام و ساکنین خانه برای حفظ امنیت دامها از یک در وارد و خارج می شده اند و سقف خانه های دستکند نیز دارای یک نور گیر برای تهویه و استفاده از نور خورشید بوده است . همچنین مکانهای عمومی مثل تالار گفتگو و ... نیز از زیر شنها بیرون کشیده شده اند.ایشان همچنین در خصوص توسعه و آینده پروژه خاطر نشان کرد : طرح ماده 3 اکوتوریسم اشتهارد بخشی از محوطه را برای توریسم داخلی و دارای کمپ و خانه های سنتی توسعه خواهد داد و بخشی را برای توریسم خارجی که برای رسیدن به این هدف مهم ابتدا باید جاده دسترسی به دستکندها را ایجاد کرد . زیرا جاده دسترسی کنونی یک راه شوسه است که از میان تاغزارها عبور می کند و بدون در نظر گرفتن مقتضیات توریستی و محیط زیستی نمی توان از این جاده برای بازدید گردشگران استفاده کرد .محسن عبدالحسینی از دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی نیز با تاکید بر حفظ میراث طبیعی مانند تاغزارها به همگرایی بین میراث طبیعی و میراث فرهنگی اشاره کرد و گفت : کانونهای بحرانی منابع طبیعی در نقاط مختلف با اجرای برنامه های نهالکاری توانسته اند بخشی از میراث فرهنگی را نیز از خطر نابودی نجات دهد. وی با اشاره به امامزاده آقا علی عباس در کاشان و شباهت شرایط اقلیمی و جغرافیایی آن با دستکندهای اشتهارد تصریح کرد همین درختکاری های بیابانی باعث نجات این دستکندها از دفن شدن و نابودی کامل آنها در پی طوفانهای شن و ماسه شده است و در آینده نیز با توجه به کارکرد آن اجازه نابودی این میراث گرانبهای فرهنگی -تاریخی را نخواهد داد و از سوی دیگر حضور میراث فرهنگی در این مناطق نیز باعث ایجاد ارزش افزوده در جنگلکاری های دستکاشت شده و حفاظت و نگهداری از آنها را چند برابر خواهد کرد. در واقع همین کنش متقابل بین میراث فرهنگی و میراث طبیعی باعث شد امسال دستکندهای اشتهارد برای برگزاری روز جهانی بیابان انتخاب شود .