ردپای سنت نخل گردانی در کرج
سپیدارآنلاین: گروه اجتماعی
نخل گردانی مراسمی است که در ماه محرم در برخی شهرهای کشور برگزار می شود و حسینیه باب الحوائج کرج نیز هرساله این مراسم باشکوه را با گرداندن نخل 15 هزار کیلویی ساخته شده در شهر کرج که بزرگترین نخل این شهر است برگزار می کند.
محشر؛ ویژه برنامه ماه محرم : همه ساله رسوم و آئین های عزاداری ماه محرم در سراسر ایران با شور و شوق خاص مردم برگزار می شود و عاشقان اباعبدالله الحسین (ع) عشق و ارادت خود را به ساحت مقدس ایشان تقدیم می کنند.رسوم عزاداری در هر شهر و روستایی با در نظر گرفتن فرهنگ، دین و مذهب آن متفاوت است و برپایی تکایا، حسینیه ها، راه اندازی دسته جات سینه زنی و زنجیرزنی و نخل گردانی از مراسم شاخص استان البرز هستند.نخل گردانی مراسمی است که در برخی شهرهای ایران انجام می شود. در این مراسم، اتاقک چوبی مشبک و حجیم به شکل مکعب مستطیل و با بامی شیروانی مانند، با پوشش سیاه و مزین با شال های رنگارنگ و آیینه، به عنوان تابوت نمادین پیکر امام حسین (ع) در مراسم عزاداری سرور و سالار شهیدان توسط عزاداران حمل می شود.این مراسم بیشتر در شهرها و آبادی های کویر مرکزی ایران از جمله جنوب خراسان، سمنان، دامغان، خمین، نواحی قم، کاشان، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان و نائین رواج دارد اما بیشترین و شاخص ترین نخلهای ایران در استان یزد دیده میشود.نخل در واقع به معنای درخت خرما است اما علت نامگذاری نخل عزا به نام این درخت چندان مشخص نیست، شاید مهم ترین علت رواج این نام، حمل پیکر مطهر امام حسین (ع) بر روی شاخه های درخت خرما به سمت محل دفن ایشان باشد.عناصر و اجزای به کار برده در نخل عزا، هر کدام نمادی از یک حادثه و یا شخص خاصی در واقعه کربلا هستند. چوب نخل، نماد پیکر امام حسین (ع)، سیاهپوش کردن آن، اعلام سوگواری و آیینه های کار شده بر روی آن، نماد نور وجود آن حضرت است.مدت زمان آراستن نخل به بزرگ یا کوچک بودن آن مقدار لوازم تزیینی بستگی دارد و ممکن است یک تا چند روز طول بکشد. نخلهای بزرگ را چند روزه و معمولاً از پنجم تا نهم ماه محرم، سیاه پوش و دو الی سه روز پیش از تاسوعا با شاخههای گل، شمشاد، آیینه و زیورهای گوناگون تزیین و گاه فقط به سیاه پوش کردن و تزئینات ساده نیز اکتفا میشود.اصلیترین مراکز برگزاری رسم باشکوه نخل گردانی در استان یزد، متمرکز است به گونهای که میتوان گفت هیچ آبادی نیست که یک یا چند نخل امام حسین (ع) در آن یافت نشود اما یزدی های مقیم استان البرز همه ساله با همکاری و همدلی عزاداران یزدی در روز عاشورا این مراسم را با آداب خاص خود برگزار می کنند.حسینیه باب الحوائج واقع در شهرک شهید فهمیده کرج یکی از مراکزی است که در ایام محرم و صفر، علاوه بر یزدی های مقیم این شهر، پذیرای دیگر عاشقان و عزاداران اباعبدلله الحسین (ع) است. مساحت این مکان باصفا حدود هفت هزار مترمربع است که وقف حضرت ابوالفضل العباس (ع) شده است.پرچم های سیاه و قرمز برافراشته در اطراف این حسینیه وسیع، خبر از آمادگی مردم این منطقه برای به سوگ نشستن سید الشهدا (ع) می دهند. وارد حسینیه که شدیم نخل عظیمی در این مکان چشم نوازی می کرد.ابهت این نخل به حدی است که انسان در مقابل آن احساس پوچی می کند. افرادی در حال تکاپو و جنب و جوش برای آماده سازی نخل جهت برگزاری مراسم شب تاسوعا و روز و شب عاشورا هستند؛ نخل سیاه پوش به خوبی خبر از اندوه و حزنی وصف نشدنی می دهد.اسدالله شفیعی، مسؤول هیأت باب الحوائج کرج یکی از خادمان عزاداران امام حسین (ع) است که سال ها میزبانی مردم را می کند. وی در مورد این نخل به خبرنگار ما می گوید: این سازه چوبی حدود 30 سال پیش در کرج ساخته شده است.مسؤول هیأت باب الحوائج کرج ادامه داد: این سازه نماد تابوت سالار شهیدان کربلاست و به دلیل اینکه زنان بنی اسد برای حمل پیکر شهدا از چوب های بریده شده درخت خرما استفاده و آن ها را تا محل دفن بدین وسیله حمل می کرده اند این سازه نیز به همان شکل پایه ریزی شده است.شفیعی توضیح داد: ارتفاع این نخل 15 هزار کیلویی که بزرگترین نخل در کرج محسوب می شود 11 متر است و از چوب گردو و چوب های دیگر ساخته شده و مراحل ساخت آن یک سال به طول انجامیده است و به دلیل اینکه حج امام حسین (ع) نیمه تمام ماند، این سازه در شب تاسوعا و عاشورا، روز عاشورا و شام غریبان شهدای کربلا هفت مرتبه دور این حسینیه گردانده می شود.وی با بیان اینکه این حسینیه و این نخل تنها متعلق به یزدی ها نیست مطرح کرد: هر ساله جمعیتی بالغ بر 20 هزار نفر برای بلند کردن این نخل در این محل حضور پیدا می کنند و با اتحاد جمعیتی بالغ بر 400 نفر این نخل عظیم از زمین بلند می شود.مسؤول هیأت باب الحوائج کرج با اشاره به عظمت این سازه چوبی اذعان کرد: زمان برداشتن این نخل ازدحام جمعیت عزاداران و مشتاقان این آیین کهن و سنتی به قدری زیاد است که اگر فردی در میان جمعیت نتواند به راه خود ادامه دهد دچار آسیب جدی می شود اما به لطف خداوند تاکنون یک نفر نیز دچار مشکل نشده است.شفیعی در ادامه گفت: نخل های زیادی در این محل ساخته و به مراکز عزاداری ارسال شده اند. همچنین نخل بسیار عظیمی با 14 متر ارتفاع، 16 متر عرض و 22 هزار کیلوگرم وزن در این مکان ساخته و به عنوان بزرگترین سازه چوبی دنیا به توران پشت استان یزد ارسال شده است.وی با چشمانی اشکبار ادامه داد: امام حسین (ع) دردانه خداوند است و خداوند دردانه خود و عاشقان وی را دوست دارد پس اگر خواهان آرامش هستید با او دوست باشید و لحظه ای از ایشان و اهل بیتش غافل و جدا نشوید.مسؤول هیأت باب الحوائج کرج در پایان گفت: من از کودکی عاشق حسین بودم و بسیار مشتاقم که این عشق و علاقه را به دیگران نیز منتقل کنم. عشق به حسین هزینه ندارد. عاشقش باشید...
منبع فارس