پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

دهه پایانی ماه صفر، یادآور یکی از مهم‌ترین و اندوه‌بارترین مقاطع تاریخ اسلام است؛ روزی که پیامبر اعظم، خاتم‌الانبیا حضرت محمد مصطفی(ص)، پس از ۲۳ سال رسالت و مجاهدت، دعوت حق را لبیک گفت و امت اسلامی را با میراثی بی‌بدیل از تعالیم الهی، اخلاق انسانی و آموزه‌های اجتماعی به امانت گذاشت.
رحلت رسول خدا(ص) تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه نقطه عطفی است که تا امروز همچنان مسیر مسلمانان و حتی بشریت را تحت تأثیر خود قرار داده است. بررسی پیام‌ها و میراث ماندگار پیامبر اسلام(ص) در شرایط کنونی، ضرورتی انکارناپذیر است؛ چراکه دنیای پرآشوب امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند رجوع به آن الگوی جاودان است.پیامبر اکرم(ص) در نخستین گام رسالت خویش، «ایمان» را به‌عنوان اساس حرکت جامعه اسلامی معرفی کرد. او نه‌تنها ایمان فردی، بلکه ایمان اجتماعی را مورد توجه قرار داد و جامعه‌ای ساخت که حول محور خداپرستی و عدالت شکل گرفت. امروز نیز امت اسلامی در برابر چالش‌های متعددی چون تفرقه، افراط‌گرایی و غلبه منافع مادی بر ارزش‌های معنوی، بیش از پیش به بازگشت به این اصل اساسی نیازمند است. ایمان، به‌عنوان زیربنای وحدت و همبستگی، می‌تواند امت اسلامی را در برابر هجمه‌های فرهنگی و سیاسی قدرت‌های جهانی مصون سازد.دومین پیام ماندگار رسول خدا(ص)، اخلاق و کرامت انسانی است. قرآن کریم، رسالت پیامبر را «تکمیل مکارم اخلاق» معرفی می‌کند و سیره ایشان نیز شاهدی روشن بر این حقیقت است. نرم‌خویی در برابر دشمن، بخشش در اوج قدرت، وفای به عهد و رعایت حقوق همگان، بخشی از ویژگی‌های اخلاقی ایشان بود. امروزه جوامع اسلامی اگر بخواهند تصویری درست و اثرگذار از اسلام ارائه دهند، باید این بعد اخلاقی را در رفتار فردی و اجتماعی خود تقویت کنند. واقعیت تلخ آن است که چهره اسلام در رسانه‌های غربی گاه با خشونت و افراط‌گرایی معرفی می‌شود، در حالی‌که میراث واقعی پیامبر چیزی جز رحمت و انسانیت نیست.پیام سوم پیامبر(ص)، عدالت اجتماعی بود. ایشان در جامعه‌ای ظهور کرد که آکنده از تبعیض، ظلم طبقاتی و پایمال شدن حقوق ضعیفان بود. با ایجاد اخوت اسلامی و وضع قوانین عادلانه، پیامبر زمینه‌ای را فراهم ساخت تا مسلمانان بر اساس معیار تقوا و شایستگی شناخته شوند، نه بر مبنای نژاد، قبیله یا ثروت. این اصل بنیادین می‌تواند نسخه شفابخش بسیاری از بحران‌های امروز جهان اسلام باشد. زمانی که فقر، فساد و تبعیض در برخی جوامع اسلامی بیداد می‌کند، بازگشت به عدالت علوی و نبوی می‌تواند اعتماد عمومی را احیا کرده و همبستگی اجتماعی را تقویت نماید.چهارمین پیام ماندگار، وحدت امت اسلامی است. پیامبر اسلام(ص) بارها مسلمانان را از تفرقه برحذر داشت و بر اصل برادری تأکید نمود. متأسفانه تاریخ اسلام پس از رحلت پیامبر شاهد شکاف‌ها و نزاع‌هایی شد که بخش بزرگی از توان و ظرفیت امت را تحلیل برد. امروز نیز تفرقه میان مسلمانان بزرگ‌ترین سرمایه دشمنان اسلام است. بازخوانی سیره پیامبر و بازگشت به اصل مشترک «کلمه توحید» می‌تواند بستر مناسبی برای همگرایی جهان اسلام فراهم آورد.از دیگر آموزه‌های جاودان پیامبر، نقش علم و دانش در پیشرفت جامعه است. نخستین فرمان الهی بر پیامبر(ص) با واژه «اقرأ» آغاز شد؛ نشانه‌ای روشن از اهمیت دانش در اسلام. خود پیامبر بارها بر ضرورت علم‌آموزی تأکید می‌کرد، حتی اگر در دورترین نقاط جهان باشد. امروز عقب‌ماندگی علمی و فناوری بخشی از جوامع اسلامی، فاصله‌ای عمیق میان آرمان‌های نبوی و واقعیت‌های موجود ایجاد کرده است. بنابراین، بازگشت به این پیام یعنی سرمایه‌گذاری در آموزش، پژوهش و نوآوری، ضرورتی حیاتی برای احیای عزت امت اسلامی است.
رحلت پیامبر اکرم(ص) تنها یک غم تاریخی نیست، بلکه هشداری ماندگار برای امت است که مبادا در غیاب آن رهبر الهی، از مسیر اصلی منحرف شوند. آنچه امت اسلامی را از آسیب‌ها مصون می‌دارد، تمسک به قرآن کریم و عترت پاک پیامبر است؛ همان دو میراث گرانبهایی که رسول خدا در واپسین لحظات زندگی خود بر آن تأکید فرمود. امروز بیش از هر زمان دیگر باید این دو چراغ هدایت را در برابر امواج سهمگین تحولات جهانی، چراغ راه قرار داد.در پایان، دهه پایانی ماه صفر فرصتی است تا امت اسلامی بار دیگر در آینه تاریخ بنگرد و از رحلت پیامبر اعظم(ص) تنها اندوه نگیرد، بلکه پیام‌های ماندگار آن را برای امروز و فردای خویش بازخوانی کند. بازگشت به ایمان، اخلاق، عدالت، وحدت و علم، نه‌تنها امت اسلامی را از بحران‌ها رهایی می‌بخشد، بلکه می‌تواند الگویی برای همه بشریت در مسیر صلح، کرامت و عدالت باشد.پیامبر اسلام(ص) در طول حیات پربرکت خود، جهانی نو بنا کرد و اکنون بر عهده مسلمانان است که با عمل به تعالیم او، آن میراث جاودانه را زنده نگه دارند.