راهکارهایی برای توسعه تحرک در جامعه
سپیدارآنلاین: گروه یادداشت
در سال هاي اخير در كشور ما گرايش به ورزش به شكل قابل ملاحظه اي افزایش یافته و مي توان گفت به نوعی همه مردم را تحت تأثير قرار داده است؛ امااين علاقه مندي و توجه روزافزون به ورزش همواره در حوزه تحرک و پویایی نبوده که بخشی از آن یا می توان گفت بخش غالب آن به تماشاگری ورزش اختصاص دارد.
هم اکنون بخش عمده ای از توجه شهروندان به امر ورزش به هواداري و دنبال كردن نتيجه مسابقه ها خلاصه مي شود و پرداختن به ذات ورزش به عنوان یک عامل تحرک و پویایی در جامعه، كمتر مورد توجه قرار گرفته و كاركردهاي گوناگون ورزش و جنبه هاي مثبت و منفي آن، براي همه به خوبي روشن نيست . بنابراين، يكي از رسالت هاي سنگين مسئولان و صاحب نظران، تبيين دقيق و همه جانبه پديده ورزش و شناسايي راهكارهاي گرايش مردم به جنبه هاي سازنده آن است؛ زیرا بی توجهی به این مقوله آسیبهای جسمی و حتی ناهنجاریهای روحی وسیعی را در بین افراد جامعه به دنبال دارد. یکی از دغدغه های اصلی مسئولان در سطح خرد و کلان کشور، ارتقای سطح سلامت جامعه می باشد که این مهم با توجه به عوامل متععدی محقق می گردد. گسترش ورزش های همگانی در شهرها از طریق تبلیغ و اشاعه آن، ارتقای سطح دانش فنی مربیان ورزشی، جلب نظر سیاستگذاران و سیاستمداران در حمایتهای مالی و برنامهای جهت اطلاعرسانی به منظور دستیابی به شیوههای زندگی سالم از طریق ورزش، پایه گذاری برنامهای خاص در راستای گسترش ورزش با حمایت متولی خاص برای گروههای هدف اعم از جوانان، معلولان، سالمندان و... از جمله راهکارهایی است که می توان با بکارگیری آنها گام های موثری را برای درونی کردن فرهنگ ورزش بین افراد جامعه برداشت. به دلیل اینکه ورزش همگانی شامل اکثر رشته های ورزشی می شود، مدیریت اجرایی شبکه ورزش همگانی بسیار گسترده و پیچیده است و در اکثر کشورهای موفق برای توسعه پایدار این امر، مدیریت اجرایی ورزش همگانی به هیات های ورزشی، موسسات عمومی غیر دولتی همچون شهرداری ها، انجمن ها و تشکل های اجتماعی و مردمی واگذار شده و دولت نقش سیاستگذاری و برنامه ریزی کلان و حمایت مالی و مادی را در این امر ایفا می کند.
سیاستگذاران مدیریت شهری با انگیزه دادن به جوانان، نوآوری و ایجاد برنامههای آموزشی ورزشی باعث می شود تمام اقشار و شهروندان در کلیه سطوح سنی و جنسی به فراخور استعداد، علاقه و آمادگی جسمانی به ورزش همگانی و در نهایت رسیدن به قهرمان پروری شهر ها کمک نماید. از جمله عواملی که مدیران شهری با عملی کردن آنها به گسترش فرهنگ سلامت و ورزش در جامعه کمک می کنند می توان به افزایش اعتبار برای استفاده مدارس و دانشگاه ها از اماکن ورزشی خصوصی، دولتی و غیردولتی در ساعات ورزش، تملک اراضی با کاربری ورزشی ، افزایش سرانه فضاهای ورزشی، توزیع عادلانه این اماکن در مناطق مختلف شهری و ساماندهی وضعیت مدیریتی، ساختاری و قانونی فدراسیون ها و هیات های ورزشی اشاره کرد. همچنین ایجاد پیست های اختصاصی پیاده روی، فراهم كردن اماكن ورزشي پراكنده در سطح شهرها، توسعه ورزش همگاني در میان زنان جامعه که اگر چه تشكيلات ورزش بانوان كشور در سال هاي اخير رو به گسترش كمّي و كيفي رفته، ولي همچنان مشکلات و موانعی را دارد و احياي ورزش هاي بومي و محلي از دیگر عواملی است که با پیاده سازی آنها می توان به افزایش سرانه ورزش در بین افراد جامعه کمک کرد. احداث پروژه های ورزشی جدید بر اساس علاقه جوانان، دعوت از صاحبان صنایع جهت حمایت مالی از تیم های ورزشی، مشارکت خیرین و سرمایه گذاران برای حل مشکل ورزش در حوزه حمایتی با تشکیل کمیته ای با همین عنوان، برگزاری مراسم تجلیل از ورزشکاران و پیشکسوتان، دریافت و ارائه گزارش عملکرد هرچند ماه یکبار از هیات های ورزشی و تشکیل کمیته های استعداد یابی از دیگر اقداماتی است که باید در دستور کار مسئولان اجرایی حوزه ورزش قرار گیرد. برقراري مستمري براي قهرمانان و توانایی ایجاد ساختارهای حمایتی پس از کسب موفقیت از سوی ورزشکاران در سطح بومی،کشوری و جهانی از دیگر راهکار ها است. توجه منطقي به ورزش قهرماني راهي است ديگر كه مي تواند براي حصول مقصود ما بسيار مفيد باشد. همه ما زماني كه شاهد موفقيت ورزشكاران كشور خود در رقابتهاي جهاني هستيم، احساس شادي و غرور مي كنيم. شايد جوانان آرزو كنند كه اي كاش ما نيز چنين بوديم، و در نتيجه، عده اي تحت تأثير قرار گيرند و وارد ميدان ورزش شوند. ورزش قهرماني در اين جا، عاملي است مؤثر كه بر جذابيت ورزش مي افزايد. توسعه ورزش در مناطق محروم و کمتر برخوردار به دلیل اینکه سرانه فضاهای ورزشی در مناطق محروم با وجود اینکه جمعیت زیادی در این مناطق ساکن هستند محدود است. توسعه رشته هاي ورزشي را نيز بايد راهي ديگر براي جذب افرادي بيشتر به ورزش دانست؛ زيرا تنوع رشته ها در واقع پاسخي به سليقه هاي مختلف و غريزه تنوع طلبي انسان است. هر قدر كه شمار رشته هاي ورزشي بيشتر شود، گروههاي بيشتري از مردم و به ويژه جوانان تحت تأثير و جاذبه ورزش قرار مي گيرند. بسيج همگاني نيز در تحقق هر موضوع مهمي كه در زندگاني تمامي افراد جامعه مؤثر است نقش بسزایی را دارد؛ بدون مشاركت همه بسيج همگاني، امكان پذير نيست. خوشبختانه، كشور ما نمونه هاي فراواني از بسيج همگاني را در زمينه هاي گوناگون پشت سر گذاشته و ما نتيجه ارزنده آن را بارها به چشم خود ديده ايم. سازمانهايي كه طبق قانون عهده دار گسترش ورزش اند، هرگز به تنهايي راه به جايي نخواهند برد. همه بايد در اين باره مشاركت و سازمانهاي مسئول را ياري كنند. به طور کلی می توان به این نکته دست پیدا کرد که از میان تمام راهکارهای مربوط به ساختار تشکیلاتی و وضع قوانین و مقررات در راستای گسترش فرهنگ ورزش در جامعه؛ مشخص کردن شرح وظایف تمام سازمانها و نهادهای دست اندرکار ورزش همگانی، اتحاد و یکپارچگی بین این سازمان ها با بخش خصوصی و فراهم کردن زمینههای ورود بخش خصوصی به ورزش همگانی دارای بالاترین اولویت ها می باشد. همچنین انتقال پیامها از طریق رسانههای مختلف بویژه صداوسیما، استفاده از ایدههای نوآورانه و جذاب برای گسترش ورزش همگانی و ترغیب مردم به کاهش استفاده از خودرو از جمله راهکارهایی است که مربوط به آموزش همگانی و رسانهای ورزش در میان مردم می باشد. در پایان اینکه در میان راهکارهای مربوط به نیروی انسانی، بهرهگیری از نیروهای داوطلب در توسعه ورزش همگانی و تربیت کارشناسان و مدیران حرفهای در ورزش همگانی و با توجه به راهکارهای مربوط به زیرساختها در این زمینه، طراحی شهری با رویکرد گسترش ورزش همگانی، احداث اماکن ورزشی، پارکها و فضاهای باز و تجهیز آنها با وسایل ورزشی و تفریحی و حمایت مالی دولت و پرداخت یارانه، بالاترین اولویت ها را در امر گسترش فرهنگ ورزش در جامعه بهخود اختصاص می دهند.