یاد خدا و نقش آن در بهداشت روان از دیدگاه قرآن کریم
سپیدارآنلاین: گروه گزارش
آرامش و آسودگی خاطر ، اکسیر همیشه زندگی بشر بوده است و خواهد بود ، با وجود گسترش خارق العاده دانش و فناوری ، این آرامش هنوز گم گشته آدمی است.
از نظر سازمان بهداشت جهانی ، بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت قرار دارد که برای آن تعاریف مختلفی از جمله بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقش های روانی و جسمانی ، توانایی سازگاری با دیدگاه های خود و دیگران ، یا رویارویی با مشکلات روزمره زندگی وجود دارد. از دیدگاه دینی، انسان اصلی خدایی دارد و در جوار رحمت اوست که به آرامش می رسد پس چه بهتر در این دریای متلاطم زندگی او را یاد کند و ماه مبارک رمضان بهترین فرصت برای کسب آرامش و ارتقاء بهداشت روان در اجتماع است. بر اساس مطالعات انجام شده ، بین مذهبی بودن ، معنا دار بودن زندگی و سلامت روانی ارتباط نزدیک وجود دارد و خانواده در این قرن به آرامش و سلامت روانی بیش از هر چیز دیگری نیاز دارد. حجت الاسلام محمد تقی ناطقی امام جمعه ساوجبلاغ در زمینه یاد خدا و نقش آن در بهداشت روان گفت: در آیه 28 سوره رعد در قرآن کریم به این مهم اشاره شده است ، کسانی که ایمان آورده اند و دل هایشان به یاد خدا آرام می گیرد ، آگاه باش که ' تنها با یاد خدا دل ها آرامش می یابد. '
وی اظهار کرد: قرآن به تصریح کلام حق، مایه شفا و رحمت جسم و جان است و آرامش بی تردید از مظاهر بارز این شفا و رحمت است. وی لغت ذکر را ' خلاف النسیان ' معنا کرد و افزود: علامه طباطبایی در خصوص معنای ذکر می نویسد: ' ظاهر این است که مقصود از ذکر اعم از ذکر لفظی است ، بلکه مقصود از آن مطلق انتقال ذهن و خطور قلب است ، چه با مشاهده آیتی و بر خوردن به حجتی باشد یا با شنیدن کلمه ای صورت گیرد.' وی یادآور شد: ذکر در این جا به معنای مطلق یاد خداست و نه فقط ذکر زبانی، یاد خدا در هر حال و به هر صورت که باشد، آرامش بخش دل ها . زداینده اضطراب از قلوب است.
وی با اشاره به فرمایشاتی از مولا علی (ع) در زمینه یاد خدا خاطر نشان شد: آن گونه که امام علی (ع ) می فرمایند: ذکر بر دو نوع است : ' یاد خدا در هنگام مصیبت و از آن بالاتر یاد خدا وند در هنگامی که حرامی پیش بیاید و از آن چشم بپوشی .' ناطقی ادامه داد: افرادی که در همه حال خدا را به خاطر دارند و نه تنها از عبادت که صیقل بخش روح و آرامش دهنده روان است بهره می گیرند ، در زندگی اجتماعی و تعامل به همنوعان نیز او را از یاد نمی برند. وی به نقش مهم خدا باوری در آرامش فردی و اجتماعی پرداخت و خاطرنشان شد: افرادی که از ذکر و یاد خدا غافل نمی شوند در رابطه خصوصی اشان با خدا و چه در رابطه با دیگران یاد خدا را فراموش نمی کنند زیرا یاد خدا موجب سلامت اجتماع می شود. وی از امنیت و آسودگی خاطر به عنوان مژده حق نام برد و اظهار کرد: در سوره انعام آیه 82 قرآن کریم آمده ' آنان که ایمان که به خدا ایمان آورده اند ، ایمانشان رابه ظلم نیالودند، در امنیت اندو آن ها به حقیقت هدایت یافته اند.' ناطقی گفت: مفهوم این آیه از قرآن کریم همان واکسینه شدن فرد در برابر تشویق و بیماری روانی قبل از ابتلای به آن ، که صد البته مهم تر و حیاتی تر از درمان است. وی یکی دیگر از آثار ذکر را برای انسان آرامش گرفتن در اوج ناآرامی دانست و در این زمینه به سوره انفال آیه 45 ' ای کسانی که ایمان آوردید ، هر گاه با گروهی از دشمنان مواجه شدید پایداری کنید و خدا را پیوسته یاد کنید باشد که رستگار و پیروز شوید.' اشاره کرد. حجت الاسلام حسین میرزایی از ائمه نماز جماعت مساجد البرز نیز گفت: تعالیم قرآن کریم با زبانی رسا بیانگر رابطه دو سویه خداباوری و آرامش است. وی اظهار کرد: آرامش واقعی زمانی حاصل می شود که قطره به دریا بنگرد تا در سایه امن حق تعالی زندگی آرامی داشته باشد البته این آرامش با ذکر و یاد خدا کردن حاصل می شود. میرزایی افزود: روانشناسان ، دعا و نیایش را نقطه ای مهم در امیدوار بودن افراد معتقد به خدا دانسته و بر این عقیده اند که از این باورهای مذهبی می توان در انواع مختلف درمان ها استفاده بهینه کرد. وی در ادامه به روایتی از امام صادق (ع) اشاره کرد و یاداور شد: ایشان فرمودند: ' خدای تعالی فرموده ای فرزند آدم مرا در دلت یاد کن ، تا تو را یاد کنم ، مرا در خلوت یاد کن تا در خلوت یادت کنم، مرا در جمع یاد کن تا در میان جمعیت یادت کنم.' فرزاد رستمی رئیس اداره مشاوره و تربیتی اداره کل آموزش و پرورش البرز در زمینه یاد خدا و نقش آن در بهداشت روان گفت: نیایش در روح و جسم تاثیر می گذارد و احساس عرفانی و اخلاقی را با هم تقویت می کند. وی اظهار کرد: در چهره کسانی که به نیایش می پردازند ، حس وظیفه شناسی ، قلت حسد و شرارت ، حس نیکی و خیر خواهی نسبت به دیگران خوانده می شود. وی با اشاره به اینکه نیایش خصایل خود را با علامت های زیادی مشخص و منحصر به فرد نشان می دهد خاطرنشان شد: صفای دل ، متانت رفتار، انبساط خاطر، شادی بی دغدغه ، چهره پر از یقین ، استعداد هدایت ، آمادگی برای پذیرش حق و راضی بودن به رضای پروردگار از جمله این علاما هاست. رستمی بیان کرد: خدا و یاد او همانند مرکز پرگاری است که آرامش و انرژی ساطع شده از آن است و هر که به این مرکز انرژی نزدیکتر باشد از میدان آرامش زا بهره بهتری می برد. وی ادامه داد: انان که چون الکترون های آزاد در دورترین مدار نسبت به هسته قرار گرفته اند ، کم ترین تاثیر را از هسته یافته اند که سرگردانی ،حیرت و اضطراب ثمره انان است. سهیلا رحمانی روانشناس البرزی هم گفت: اندیشمندان غربی نیز به این حقیقت اذعان دارند که انسان مدرن حمایت و پشتیبانی لازم را به عنوان یک تکیه گاه ندارد. وی بیان کرد: بر اساس نظر آنان زندگی به سرعت پیش می رودو تشدید می گرد و این در حالی است که جهان به وسیله امواج تشویق ، نگرانی ، ترس و وحشت متزلزل و مقهور شده است. رحمانی ادامه داد: آنان به این مهم که همان خالی شدن نقش خدا در زندگی انسان باور دارند زیرا بی تردید عدم اعتدال و تناسب و نوعی دوگانگی وجدان خود را به خاطر این خلع می دانند. وی از ذکر خدا به معنای در نظر داشتن او در همه حال و همه کار یاد کرد و گفت: یاد او در قلب، ذکرش در زبان و عمل سبب می شود تا فرد از دغدغه خاطر رهایی یابد و به ساحل آرامش رهنمون شود. وی تاکید کرد: برای اهدا آرامش به روح و جسم خود می توان با وضو گرفتن و تلاوت چند آیه از قرآن کریم در طول روز سلامت خود را تضمین کرد و همچنین از بهداشت روانی سالم برخوردار باشیم.
منبع ایرنا