پل سلجوقی کرج؛ اثر تاریخی دیروز خرابه امروز
سپیدارآنلاین: گروه گزارش
پل سلجوقی کرج ظرفیت گردشگری است که در میان غفلت نهادهای مسئول به فراموش سپرده شده، اثر تاریخی دیروز که در سایه بی تدبیریها در حال تبدیل شدن به خرابهای بیش نیست.
دیوارههای سیاه و معتادانی که در حال چرت زدن زیر پل تاریخی کرج هستند دل طُغرل سلجوقی و پادشاهان صفوی را هم به درد می آورد. در منابع تاریخی نوشته شده است که پادشاهان صفوی این پل را برای صرف عصرانه و برگزاری جشن انتخاب می کردند و مردم با حضور در این محوطه که رودخانه ای زیبا از آن می گذشت با پاشیدن آب بر سر و صورت همدیگر به شادی می پرداختند ولی امروزه در غفلت مسئولان ته مانده سیگار و سُرنگ های استفاده شده توسط معتادان پای همه شهروندان به ویژه گردشگران را از اینجا بریده است. جای دیگری عنوان شده بود که پل تاریخی کرج در گذشته ارتباط میان ری و تهران را با قزوین و غرب کشور میسر می ساخته به طوری که در سفر نامه ها و اسناد تاریخی بسیاری از آن سخن به میان رفته است ولی احوال این روزهای پل و رودخانه کرج آنقدری ناخوش است که کسی رغبت نمی کند از آنجا عبور کند.این پل قدیمی و تاریخی که ادوار زیادی از تاریخ را دیده در ورودی شهر بر روی رودخانه کرج ساخته و جاده کرج به چالوس در ضلع شرقی پل واقعشده و پل ساختهشده در ورودی شهر در ضلع جنوبی آن قرار دارد. این بنای تاریخی در غفلت مسئولان تبدیل به مکانی برای تزریق مواد معتادان شده،کافی است برای مشاهده دیوراه های سیاه و معتادانی که زیر این پل در حال وقت گذرانی هستند به میدان کرج بروید، از سینما هجرت که عبور کنید سمت چپ خیابان بعد از ایستگاه تاکسی، می توانید با عبور از چندین پله که شما را به پایین هدایت می کنند محوطه پل را ببینید. در مرحله اول زباله ها و در مرحله بعدی ته مانده های سیگار که روی زمین ریخته شده شما را غافلگیر می کند و به عمق فاجعهِ بی تدبیری مسئولانی پی می برید که در غفلتشان این اثر تاریخی تبدیل به محلی برای رفع نیاز معتادان شده است. کافی است کتب تاریخی را ورق بزنید تا از قدمت پل تاریخی کرج که تبدیل به اتاق خواب معتادان شده با خبر شوید طبق اسناد به دست آمده قدمت پل به دوران سلجوقی نزدیک است و آثار به جا مانده از این بنا مانند ستون های پل این ادعا را که پل در زمان سلجوقیان ساخته شده اثبات می کند. ولی نکته حائز اهمیت آن است که دوره تکمیل تعمیر و رونق پل به زمان شاه عباس صفوی بر می گردد در این دوره است که شاهد شرح های مختلف سیاحان از پل تاریخی کرج هستیم نظیر شرحی که «پیتر دلاواله» در سفرنامه خود از پل ایران آورده است و همانطور که می دانیم سفر او به ایران در زمان شاه عباس رخ داده است همچنین «جیمز موریه» در اولین سفر خود به ایران (۱۸۱۰ – ۱۸۰۹ میلادی مصادف با ۱۲۲۳ – ۱۲۲۲ قمری) ضمن عبور از کرج از پل شکسته روی رودخانه کرج و ساختمان های مخروبه دیگری در نزدیکی آن ذکری به میان می آورد که احتمالا بناهای مخروبه و آثار قلعه صمصام بوده است که حال این روزهای قلعه دست کمی از پل تاریخی ندارد. اختلاف نظر میراث فرهنگی البرز و شهرداری کرج حال این روزهای پل را خراب تر کرده است گویا مسئولان به جای اینکه به دنبال ساماندهی اوضاع نابهسامان این محوطه باشند به دنبال پیدا کردن مقصر هستند. انتشار گزارش «پل تاریخی سلجوقیان، اقامتگاه معتادان و کارتنخوابها» در خبرگزاری مهر که در تاریخ ۲۲ آذرماه سال گذشته منتشر شد مسئولان امر را به فکر فرو برد که برای ساماندهی این اثر تاریخی منحصر به فرد قدمی بردارند. در همین رهگذر مهناز طاهری معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث البرز در خصوص آخرین وضعیت این اثر، گفت: معضلات اجتماعی که دامن این محوطه تاریخی را گرفته است به اداره میراث فرهنگی مربوط نمی شود. وی در ادامه گفت: این پل به لحاظ مرمتی با مشکل حادی مواجه نیست شهرداری قول های مساعدی برای تخصیص اعتبار و ساماندهی محوطه این اثر داده است.
طاهری به جلسه مشترکی با شهرداری کرج اشاره کرد و گفت: در این جلسه مقرر شد که اداره میراث فرهنگی مشاور بافت های تاریخی به شهرداری معرفی کند تا در طرح های ساماندهی که از سوی شهرداری ارائه و انجام می شود ملاحظات بناهای تاریخی لحاظ شود. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی البرز در خصوص سیاه شدن دیوارهای پل، گفت: اگر معتادان و کارتن خواب ها ساماندهی شوند دیوارهای آثار تاریخی از جمله پل تاریخی کرج سیاه نمی شود حل معضلات اجتماعی در حیطه اختیارات اداره کل میراث فرهگی نیست. اوضاع نابسامان پل تاریخی کرج تبدیل به کلاف سردرگُمی شده است که سر و تهش ناپیداست میراث فرهنگی با توجه به اعتبارات نامحدودی که دارد توپ را به زمین شهرداری کرج می اندازد و شهرداری کرج نیز سرگرم پروژه عمرانی و ساخت تقاطع های غیر همسطح از حال آثار تاریخی و پیوست های فرهنگی شهر غافل مانده است. محمدرضا زین العابدینی مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری کرج در خصوص آخرین تصمیمات شهرداری کرج پیرامون ساماندهی پل تاریخی سلجوقی، گفت: سال های گذشته شهرداری برای ساماندهی اوضاع این اثر تاریخی ورود کرد ولی به دلایلی که بر ما معلوم نشد از طریق میراث فرهنگی جلوی کار گرفته شد. وی در پاسخ به این پرسش که در جلسه مشترک شهرداری با اداره کل میراث فرهنگی در خصوص حل معضل این اثر تاریخی چه گذشته است و چه نتایجی حاصل شده است، گفت: اداره کل میراث فرهنگی استان با سازمان پارک ها و فضای سبز کرج که بانی ساماندهی فضای سبز این اثر تاریخی است هیچگونه جلسه ای برگزار نکرده است. زین العابدینی به دغدغه میراث در خصوص حفظ قدمت این اثر تاریخی اشاره کرد و گفت: اگر میراث فرهنگی به واقع خواستار ساماندهی اوضاع این اثر تاریخی است پای کار بیاید و با حفظ قوانین میراث با همکاری شهرداری عملیات اجرایی آغاز شود تا این اثر تاریخی که بخشی از هویت کرج است از شرایط اسفناک کنونی خارج شود. مدیرعامل سازمان پارک ها فضای سبز شهرداری کرج با تاکید بر اینکه لازم نیست اداره میراث فرهنگی اعتباری هزینه کند فقط به شهرداری اجازه کار بدهد، گفت: در حال حاضر کاخ مراوارید که اثری منحصر به فرد و به جا مانده از دوران پهلوی است نیز در شرایط خوبی به سر نمی برد برخی از درختان این کاخ خشک شده اند. زین العابدینی با تاکید بر اینکه باید وضعیت ورود شهرداری کرج به مسئله ساماندهی پل تاریخی کرج و کاخ مروارید مشخص شود، گفت: سال گذشته شهرداری کرج با اعتبار تخصیص داده شده درختان کاخ را احیا کرد. وی در پایان با اشاره به اینکه شهرداری کرج برای احیای کاخ مروارید و پل تاریخی کرج اعتبار تخصیص می دهد، گفت: شهرداری برای احیای کاخ مروارید اعتبار تخصیص می دهد به شرطی که درب این اثر تاریخی به روی مردم و علاقه مندان به تاریخ این مرز و بوم باز شود. حال و روز پل تاریخی کرج که اثری به یادگار مانده از دوره سلجوقیان است در سایه بیتدبیری ها محل خواب معتادان و کارتنخوابها شده به طوری که هیچ گردشگری حاضر به بازدید از این مکان نیست. سال ۹۱ - ۹۰ مقرر شده بود پس از اتمام عملیات مرمت و بازسازی که از سوی اداره کل میراث فرهنگی البرز انجام شد، سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری کرج اطراف بنا را به فضای سبز تبدیل کند تا شهروندان بتوانند هم از اثر تاریخی دیدن کنند و هم ساعتی به همراه خانواده از فضای سبز اطراف بنا استفاده کنند با گذشت پنج سال این اثر تاریخی تبدیل به فضایی برای استفاده معتادان شده است گویا طرح احیای بنای تاریخی و ایجاد فضای سبز این اثر تاریخی در اولویت چندم قرار دارد و فقط طرحی است که بر روی کاغذ مانده و در گوشه قفسهای در حال خاک خوردن است.
منبع مهر