تحمل نظر مخالف، آموزه ای ریشه دار در فرهنگ ایرانی و اسلامی
سپیدارآنلاین: گروه گزارش
تحمل نظر منتقد و مخالف از آموزه هایی است که ریشه در فرهنگ و اعتقاد اسلامی مردم ایران دارد و بزرگان ما سفارش های موکد در این خصوص داشته و راه های تحمل نقد و نظر مخالف را در دوره های مختلف به ما آموخته اند.
آنچه حکومت امام علی (ع) را با دیگران متمایز می سازد، ملایمت، بردباری و روش الهی آن حضرت در برخورد با مخالفان و منتقدین بود، چه آنان که مخالفت خود را به صراحت ابراز نمی کردند و چه آنان که به طور آشکار مخالفت و حتی عناد می ورزیدند. این برخورد رئوفانه و بزرگوارانه برخاسته از نگرش جهان شمول حضرت امیرالمومنین علی (ع) نسبت به مردم و حکمرانی و بسیار انسانی و برادرانه بود.
این نگرش امام علی (ع) در نامه خود به مالک اشتر متجلی شده که می فرماید: مهربانی با مردم را پوشش دل خویش قرار ده و با همه دوست و مهربان باش. تحمل نظرات مخالف در حقیقت آموختنی است. اینکه همه باید به اظهارنظرها، عقاید و افکار یکدیگر احترام بگذارند و اگر آراء دیگران با نظرات آنان مغایرت داشتند، به جای ایجاد تضاد، به گفت و گو و تعامل روی آورند. مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای نیز به تازگی در جمع فرهنگیان با به کار بردن تعبیر تحمل مخالف، بر ضرورت کسب روحیه نقدپذیری و شنیدن نظرات مخالف تاکید کردند. نهادینه کردن این فرهنگ بر عهده تک تک افراد جامعه و همه نهادهایی است که در مسیر اجرای وظایف خود با نظرهایی مواجه می شوند که گاهی متفاوت آرای آنها است. با تحمل نظرات و عقاید مخالف، می توان به سمت جامعه ای متعادل تر، به دور از تنش و رسیدن به قله آرامش پیش رفت که این آرامش لازمه دستیابی به جامعه ای پیشرفته و سعادتمند است. اینکه موضوع تحمل مخالف تا چه حد در جامعه ما مورد توجه قرار گرفته و نمود عینی پیدا کرده، موضوعی است که بسیاری از صاحبنظران و اندیشمندان استان البرز آن را مورد تحلیل قرار دادند. معاون سیاسی امنیتی و اجتماعی استاندار البرز تحمل نقطه نظرات متفاوت و مخالف را یک تکلیف دینی عنوان کرد و گفت: مقام معظم رهبری نیز بارها بر این موضوع تاکید داشته اند. حجت الله ملاصالحی افزود: توجه به نظر مخالف و سعه صدر دراین زمینه با چارچوب قانونی، زمینه ساز بیان عقاید مختلف شده که بسترها را برای روشنگری مباحث مختلف فراهم می کند. وی ادامه داد: با تحمل نظر مخالف و توجه به آن می توان در حوزه های مختلف از جمله سیاسی، فرهنگی و اجتماعی راهگشایی کرد چراکه این سعه صدر سبب آسیب شناسی و پیدا کردن راه حل های بجا برای رفع مشکلات می شود. ملاصالحی تاکید کرد: این امر مهم در استان البرز مورد توجه قرار گرفته و راهکاری که دراین زمینه عملی شده ایجاد بسترهای لازم برای بیان نظرات احزاب و گروه های سیاسی است. وی خاطرنشان کرد: امروز در دولت تدبیر و امید تلاش می کنیم تا با برگزاری نشست های مختلف سیاسی با حضور گروه های فعال زمینه هرچه بیشتر گفت وگو و شنیدن نظرات گروه های مختلف سیاسی را فراهم کنیم. معاون استاندار البرز با اعلام اینکه وجود نقطه نظرات مختلف امری طبیعی است، ادامه داد: به همین دلیل لازم است نقاط مشترک نظرات افراد با وجود تفاوتهای بسیار با استفاده از عوامل انسجام بخش، تقویت شود. نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره به خبرنگار ایرنا، گفت: علم از مخالفت های دو طرف رشد می کند، اما به طور معمول در این مخالفت ها شاهد افراط هستیم. محمد جواد کولیوند اضافه کرد: بنا برفرمایش مقام معظم رهبری باید تحمل ها را در ابراز نظرها بالا برد چراکه با سعه صدر می توان نظر طرف مقابل را استدلال کرد. وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در مسیر حکومتداری شاهد تفکرات متعدد هستیم اگر تحمل و صبوری نباشد، در مسیر کار با مشکل مواجه خواهیم شد که این موضوع مهم باید مورد توجه تمام آحاد جامعه قرار گیرد. نماینده مردم کرج با تاکید براینکه امروز شاهد آرامشی در کشور هستیم که همراه با موفقیت های بین المللی همراه بوده است، گفت: بنابراین باید در داخل کشور با تحمل نظرات یکدیگر به اتحاد وصف ناپذیری که از ابتدای تشکیل انقلاب اسلامی وجود داشته برسیم تا بتوانیم بر بسیاری از مشکلات فائق آییم. وی ادامه داد: نظام جمهوری اسلامی همواره از پشتیبانی مردم دلیر برخوردار بوده و امروز مسئولان و مدیران با تکیه بر منویات مقام معظم رهبری باید بیش از گذشته در مسیره همدلی با سعه صدر بیشتر گام بردارند.کولیوند اظهار کرد: کشوری که بحران های مختلف اقتصادی و اجتماعی را پشت سر گذاشته می تواند با همسویی هرچه بیشتر در داخل به الگویی جهانی تبدیل شود که دراین بین تحمل نظر مخالف تاثیر بسزایی دارد. رئیس حزب اعتدال و توسعه کرج نیز با اشاره به اینکه یکی از مهمترین چالش های کشورهای درحال توسعه به ویژه یکی از مهمترین چالش کشور ما این موضوع است، گفت: ظرفیت تحمل نظرات یکدیگر در جامعه یکی از پارامتر های دموکراسی محسوب می شود که این موضوع با منافع ملی وامنیتی یک کشور هم گره خورده است. محمدصفری افزود:تفاوت آراء دربین افراد و گروهها یکی ازعوامل مهم تغییرات اجتماعی، گروهی و فردی محسوب میشود و یک امر لازم به شمار میآید. وی ادامه داد: نمیتوان گفت همه افراد یک جامعه یکسان و هماهنگ هستند و یک خط فکری را دنبال میکنند و عقاید مشترکی دارند. وجود چندگانگی و تفاوت فکری بین افراد یک جامعه یک امر طبیعی است. این کارشناس ارشد علوم سیاسی خاطرنشان کرد: چنانچه این امر در درون جامعه و عوامل تأثیرگذار در آن از حد معمول خود عدول نماید ومنجر به تضاد شود شاهد یک نوع هرج ومرج و در نتیجه رفتارهای خشونت آمیز می شویم و در مقابل شادی و نشاط جامعه کاهش پیدا میکند. وی گفت: بنابراین تضاد بین افراد در خانواده یا جامعه تا حد زیادی ایجاد شکاف خواهد کرد. ریشه بسیاری از اختلافات عمیق در این مسئله وجود دارد و در موارد حادتر اگر از حد معمول تجاوز کند به اختلافات سیاسی، قومی، خویشاوندی و خانوادگی تبدیل میشود. صفری ادامه داد: میزان تحمل و نقدپذیری به عقاید، تربیت افراد، سطح تحصیلات، میزان اعتقادات و باورهای دینی بستگی دارد. اینکه شخصیت فرد در چه خانوادهای پرورش یافته از اهمیت برخوردار است. به عقیده رئیس حزب اعتدال و توسعه کرج دولت در بالا بردن ظرفیت ها نقش اساسی دارد و باید تربیت وآموزش از پیش دبستانی واز مهد کودک ها شروع شود. وی ادامه داد: هم اکنون جامعه ایران اندام نامتناسبی از نظر رشد سیاسی دارد، اما در رشد فرهنگ سیاسی و اجتماعی درجا زده ایم. وی اضافه کرد: سیاسیون ما در تقابل افکار و اندیشه و مواضع خود هیچ خط قرمزی را نمی بینند و از منافع ملی تعریف درستی ندارند، این وضعیت بسیار خطرناک است و چنانچه ساختار ولایت فقیه در کشور وجود نداشت ایران مانند افغانستان وعراق تجزیه می شد. این فعال سیاسی معتقد است سردمداران گروه های سیاسی باید ظرفیت مناسب و معقول را در دعواهای سیاسی دارا باشند و نظام سیاسی با ثباتی ایجاد شود تا در نتیجه به ثبات اقتصادی نیز برسیم. صفری گفت: بنابراین هدف نباید در تخریب سایر احزاب و اشخاص نهفته باشد و نه در قدرت نمایی وتعصب و استبداد، چون خواهان قدرت با هر وسیله ای نیستیم. ما قدرت را برای خدمت وتقویت مردم و نظام می خواهیم. وی تاکید کرد: برای تحقق این موضوع باید آموزش مستمر در سطوح مختلف را در دستور کار قرار دهیم در حال حاضر جامعه ما از خلاء این پدیده(ظرفیت تحمل نظر مخالف) رنج می برد و بیمار است.
منبع ایرنا