پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

در حالی که تنها گرمخانه کرج اواسط سال گذشته و با پیگیری ویژه اعضای شورای شهر و رسانه ها راه اندازی شد اما دیر زمانی نگذشت که سرپناه کارتن خوابها و در راه ماندگان البرزی به بهانه «کمبود بودجه» رو به تعطیلی رفت تا خیابانها و پل های شهرمان دوباره میزبان آدم هایی باشد که در دنیای خاکی سقفی جز آسمان ندارند.
لباس شیک و مرتب به تن کرده ایم، ورزش صبحگاهی حال مان را جا آورده، صبحانه ای عالی صرف کرده و برای حرکت به سمت محل کار از خودرویی مناسب استفاده می کنیم. فکرمان حول دغدغه های روزانه چرخ می خورد که ناگهان تصویری آزار دهنده تمام لذت های خوب یک روز عالی را به هم می زند؛ روی پله مغازه ای که هنوز کرکره اش را برای کسب روزی حلال بالا نکشیده، مردی ژنده پوش سرش را لابه لای رو انداز مندرسی که آثار چرکمردگی در آن بیش از هر چیز دیگری مشهود است، پنهان می کند. این مرد، شبی را که ما با آرامش زیر لحافی گرم و در بستری نرم به سر برده ایم، زیر سقف آسمان و با رویایی سیاه و تاریک، به صبح رسانده است؛ و چقدر این صحنه فجیع و دردناک، امروزه برای ما ساکنان شهرها عادی و معمولی شده؛ عادتی بسیار تلخ و غم انگیز!
عینک هم که بزنیم، آن هم از نوع دودی و آنقدر غلیظ که چشم مان فقط هدف را ببیند و بس، باز هم نمی شود بعضی صحنه ها و آدم ها را نادیده انگاشت و عبور کرد. برای رسیدن به چنین احوالی و این چنین بی خیالی ای تنها باید قلب های مان را در متروکه ای جا گذاشته باشیم؛ اتفاقی که به نظر می رسد برای برخی رخ داده است... متکدیان، کارتن خواب ها، معتادان، در راه ماندگان و افرادی که از خانه و کاشانه خود جدا افتاده اند اغلب کسانی را تشکیل می دهند که با چنین احوالی در گوشه و کنار خیابان ها به خواب رفته اند. آدم هایی که به نظر می رسد نه تنها از حقوق شهروندی خود محروم شده، که حقوق انسانی شان را نیز از دست داده اند. شاید عده ای از این آدم ها در زمانی نه چندان دور پناه عده ای دیگر بوده اند و وجود برخی دیگرشان شاید از بد حادثه و در تمام روزهای کودکی، نوجوانی و جوانی بستری از غم و رنج و حسرت بوده است. آری؛ هیچ عیان نیست که روزگار بر ما چگونه خواهد رفت و نمی دانیم ما که امروز بر اسب مراد سواریم، شاید روزی دیگر... اما وظیفه ما در قبال چنین افراد و چنین موقعیت هایی چیست؟ چه کسی مسئول جمع آوری زنان و مردان و کودکانی است که تن شان را کارتن ها و جعبه های مقوایی قالب گرفته است؟ ساختن بستری برای این آدم ها در حیطه وظایف کدام مسئول، چه دستگاه یا نهادی است؟ قانون وظیفه ساخت و تامین گرمخانه برای شهرها را به شهرداری ها واگذار کرده است؛ قانونی که شهرداری تهران با استناد به آن تعداد قابل توجهی گرمخانه آقایان و بانوان تاسیس کرده و روزانه هزاران نفر را در این سرپناه های موقت، ساماندهی می کند.
خانه ای که پیه سوز چراغش عمری کوتاه داشت
تنها گرمخانه شهر کرج در زمستان سال گذشته فعالیت خود را آغاز کرد؛ ساختمانی که اگرچه در اثر فشارهای مختلف مسئولان و اصحاب رسانه فعال شد اما به سرعت نیز رنگ خاموشی به خود گرفت و چشمان کارتن خواب ها و افراد بی خانمان به ساختمانی خیره ماند که گرچه بخشی از مراجعه کنندگان به آن را سودجویانی از کرج و دیگر نقاط اطراف تشکیل می دادند، اما قریب به اتفاق شان نیازمندانی محروم از جا و مکان بودند. شهرداری تهران برای ساماندهی به این افراد، علاوه بر تامین محل خواب و خوراک و استحمام موقت، ترتیبی اتخاذ کرده است تا از آنان برای حضور در کارگاه های عمرانی و فعالیت های کارگری در پروژه های مختلف بهره گرفته و از این طریق امکان کسب درآمد را نیز برایشان فراهم آورد. اما نه تنها در کرج این رویکردهای مثبت و رویدادهای موثر رخ نداد، بلکه فعالیت مجدد گرمخانه با تاخیری طولانی مواجه شده است که روشن نیست از کجا مایه می گیرد. مسئولان مختلف شهر در این خصوص اظهار نظر کرده و پیگیر دغدغه های مربوطه بوده اند؛ چنان که بودجه فعالیت یک ساله این محل در شورای اسلامی شهر کرج نیز مورد تصویب قرار گرفت و مقرر شد پیگیری احداث گرمخانه ای برای بانوان هم با توجه به حساسیت حضور زنان بی سرپناه در شب های تاریک شهر در دستور کار معاونت خدمات شهری به عنوان متولی اجرای طرح قرار گیرد. رئیس شورای اسلامی شهر کرج در پاسخ به انتقادات طرح شده در خصوص استفاده افرادی ثابت و معلوم الحال از گرمخانه گفت: ورود عده ای از افراد با شرایط خاص که به طور مستمر از این محل استفاده کرده و موقعیت پیش آمده را برای سوء استفاده مناسب می شمارند به معنای این نیست که اصل موضوع را زیر سوال برده و طرح را منتفی کنیم. محمود دادگو اظهار داشت: انحلال گرمخانه مساوی با پاک کردن صورت مسئله است. در حالی که باید برای مشکل مذکور چاره ای اندیشیده شود. برای مثال می توان افراد مراجعه کننده به این محل از سوی متولیان امر بررسی شده و با اتخاذ تمهیداتی از ورود آنان جلوگیری شود.
ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی!
با این همه حتی با راه اندازی مجدد گرمخانه ای محدود با امکانات نه چندان زیاد هم نمی توان به نیازهای نیازمندان در این عرصه پاسخی درخور داد؛ چرا که تعداد و حجم این افراد به تناسب فضای موجود بیشتر است. رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر کرج معتقد است، ایجاد فضاهایی به شیوه گرمخانه اگرچه یک نیاز جدی در شهر است اما در کشور مسلمانی همچون ایران و در شهری که هیئات و گروه های مذهبی در آن بسیار فعال بوده و مساجد بسیاری در سطح شهر موجود است، چرا باید نیازمندان در کوچه ها و خیابان ها سرگردان بمانند؟ سعید فیروزگاه اظهار داشت: مساجد می توانند محل بسیار امن و مناسبی برای کسانی باشند که فاقد جا و مکان بوده و از فضای معنوی این محیط برای ارتقای روحی و اجتماعی خویش نیز بهره ببرند. این در حالی است که متاسفانه امروزه درهای اکثر مساجد به روی مراجعه کنندگان بسته است و تنها در ساعات بسیار محدود شهروندان حق استفاده از چنین فضای بزرگ، امن و معنوی را دارند. عضو شورای اسلامی شهر کرج، با توصیف مساجد به عنوان پایگاه ها و دانشگاه های معنوی در کشور، خاطرنشان کرد: کسانی که تحت تاثیر آسیب ها و فشارهای مختلف زندگی و جامعه، دچار بحران هویت فردی و اجتماعی شده اند، می توانند از این فضا به بهترین نحو بهره برداری نموده و تحت تاثیر فضای الهی و معنوی حاکم بر این دانشگاه های الهی، جهت و شیوه زندگی خود را اصلاح نمایند؛ فرصتی که در محیط هایی همچون گرمخانه ها کمتر رقم خواهد خورد. وی به تجربه نامطلوب تاثیرپذیری افراد در زندان ها اشاره کرد و اذعان داشت: گرمخانه ها نباید به محل تبادل افکار و اعمال خلاف یا فضایی برای گسترش تنبلی و تن پروری افراد تبدیل شود؛ از این منظر استفاده از مساجد به عنوان فضایی روحانی و معنوی می تواند عامل و اقدامی پیشگیرانه به شمار آید. فیروزگاه گفت: اگر خدام مساجد به نحوه صحیح و مناسب آموزش داده شده و نگهداری و خدمت در این فضا به جوانان سپرده شود، به طور قطع می توان محصولی بسیار شایسته تر از این پایگاه های دینی به دست آورد که یکی از مهمترین آنها حضور بیشتر مردم و بویژه جوانان در این محیط در راستای جذب و جلب افراد به دین مبین اسلام و آموزه های آن خواهد بود. به گفته منتقدان، تعدادی از مساجد امروزه درآمدهای مناسبی را از محل های پیش بینی شده از جمله اجاره مغازه های اطراف به دست می آورند و می توانند نیازهای مراجعه کنندگان را از این طریق مرتفع نمایند که این فرصتی مغتنم برای بهره برداری و ساماندهی به آسیب دیدگان اجتماعی و تامین نیازهای آنها محسوب می شود که امید است مسئولان با دوراندیشی و درایت نسبت به اتخاذ تصمیمی اساسی و موثر اقدام نمایند.