پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

مسجد یا کوثر روی زمین، خلوتگاه مومنان و آرامبخش دلها در شب های قدر و رمضان، جایی که محراب شهادت امیرمومنان علی (ع) شد و اکنون در روزگار پرحاشیه از زرق و برق زندگی باز باید به آن پناه برد تا غبار زنگار دل زدوده شود.
کوثر در لغت به معنی خیر کثیر و بی نهایت، لیکن این واژه دارای مصادیق و مفاهیم فراوانی است که می توان به حوض و نهر همیشه جاری کوثر در بهشت به عنوان مشهورترین آنها اشاره کرد.
گرچه یکی دیگر از این معانی و مفهوم به شان نزول سوره کوثر در قرآن کریم به وجود مبارک بزرگ بانوی اسلام حضرت فاطمه زهرا (س) مربوط می شود، اما براساس احادیث و روایات معتبر، کوثر منبع آبی گوارا برای بهشتیان است که کام تشنگان رهیده از صحرای محشر را سیراب کرده و این چشمه لایزال الهی، حقیقت و پاکی ابدی را بر جان ها می نشاند. حال، چنانچه بخواهیم نماد و مصداقی زمینی را به این چشمه همیشه جوشان معرفت و معنویت تشبیه کنیم، مسجد با ویژگی ها و فواید بسیار و نیز نقش و اهمیت بی بدیلی که از بدو تولد در صدر اسلام در رشد و بلوغ انسان و انسانیت ایفا کرده، بی تردید می تواند یک نمونه بارز از کوثر رستاخیز روی زمین تلقی شود. هرچند ریشه تقدس مسجد نیز به آخرت و دنیای معنوی و غیرمادی مربوط می شود، در بدو امر شاید این قیاس دنیوی و اخروی، برای مکانی مقدسی به نام مسجد چندان معمول و مقبول به نظر نرسد، اما واقعیت این است که مروری اجمالی بر نقش و تاثیر تعیین کننده مسجد از همان ابتدا که نبی مکرم اسلام حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) اولین سنگ بنای مسجد الحرام و خانه کعبه را بنیان نهاد تاکنون، نشان می دهد که مسجد با هیچ مکان دیگری روی زمین قابل مقایسه نیست. نیازی نیست که خیلی به سال های دیر و دور بازگردیم، کافی است نگاهی به نقش مسجد در دوران هشت سال دفاع مقدس بیندازیم، آنگاه که مسجدها از محل نجوا و راز و نیاز با خدا، به یک باره به پایگاه های اعزام نیرو، پشتیبانی و در مواردی حتی آموزش نظامی تبدیل شدند و پیروزی و سرافرازی را در حفظ تمامیت ارضی و شکست دشمن به ارمغان آوردند.بنابراین، مسجد فقط به معنی سجده گاه نیست، بلکه آنچه از بررسی نقش مسجد در صدر اسلام تاکنون حاصل می شود، جامعیتی است که این مکان مقدس در همه زمینه های اعم از عبادی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، آموزشی، قضایی و ... برعهده داشته و گذر زمان بر اهمیت و جلوه و تاثیر آن در زندگی انسان افزوده است. این جامعیت و نقش بی بدیل مسجد تا جایی است که این مکان های مقدس را باید به عنوان اولین مرکز تجمع و تبلیغ و حتی اولین رسانه جمعی به شمار آوریم، چراکه در صدر اسلام یعنی چهارده قرن پیش آنگاه که هیچگونه امکان و وسایل ارتباطی وجود نداشت، مسجدها محل آگاهی بخشی و اطلاع رسانی عمومی بوده و با شور و مشورت در این محل و با استفاده از خرد جمعی، امور مختلف مورد رسیدگی و تصمیم گیری قرار می گرفته است. از این رو با نگرشی به تاریخ، نحوه پدید آمدن و نقش مسجد از دیرباز تاکنون، درمی یابیم که مسجدها تنها محلی برای ادای فرایض دینی نبوده، بلکه پایگاهی برای تجمع قشرهای گوناگون و محلی برای همفکری، همدلی و همکاری آنان در حل و فصل امور مختلف بوده و اساسا هر حرکت و جنبشی از مسجد آغاز شده و ادامه یافته است. این در حالی است که برغم گسترش وسایل ارتباط جمعی، مسجد کماکان جایگاه و تاثیر خود را بر افکار عمومی از دست نداده است، چه اینکه بررسی ها نشان می دهد جوانان و نوجوانان و بطور کلی همه افرادی که به مسجد می روند و پای منبر و چهره به چهره با آموزش های دینی، اخلاقی و اجتماعی آشنا می شوند از یکتاپرستی، باورمندی و ایمان قوی تری برخوردارند، البته ناگفته پیداست که این امر به نحوه مدیریت مسجدها در تنظیم برنامه ها، انتخاب امام جماعت، دعوت از سخنرانان مجرب و ایجاد جذابیت هرچه بیشتر برای نسل جوان بستگی دارد. شاید برهمین اساس بود که بنیانگذار جمهوری اسلامی، از مسجد به عنوان سنگر نام برده و می فرمودند: نماز را در جماعت بخوانید، اجتماع باید باشد، اجتماعاتتان را حفظ کنید، مساجدتان را محکم نگه دارید، دشمن از مسجدها می ترسد، مساجد باید مجتمع بشود از جوانها، اگر ما بفهمیم که این اجتماعات چه فوائدی دارد و اگر بفهمیم که اجتماعاتی که اسلام برای ما دستور داده و فراهم کرده است، چه مسائل سیاسی را حل می کند، چه گرفتاری ها را حل می کند، این طور نبودیم که مساجدمان مرکزی بشود برای چند پیرزن و پیرمرد. به هرحال نقش حساس مسجد و کانون فرهنگی مسجدها برکسی پوشیده نیست، چرا که هر جامعه ای برای آرامش و تلطیف روح و روان انسانها و پیشگیری از ناهنجاریهای اجتماعی به معرفت و معنویت نیازمند است و وجود مکانهای مقدسی به نام مسجد، لازمه رفع چنین نیازی است. خلاصه اینکه مسجدها نقش سرچشمه زلال همان کوثر بهشتی را روی زمین ایفا می کنند، مکان های مقدسی که خیل مردم خسته از زندگی ماشینی، روزانه گردهم می آیند و ضمن تقدیس و سر به مهر شدن در پیشگاه احدیت، به تبادل آرا و افکار می پردازند و این خود فرصت مغتنمی برای جلب و جذب نسل جوان به مسجدها محسوب می شود و می تواند امید به آینده موفق و بالنده را در دل و ذهن آنها جاری ساخته و از خالی شدن این سنگر جهاد و عبادت، جلوگیری کند.
و اما نکته آخر اینکه این شب های رمضانی، مومنان با ندای الغوٍث الغوث در مساجد دل های خود را به نور ایمان گره زده تا غبار گناهان را از وجود خود بزدایند براین نباید فراموش کرد که مسجد فقط خلوتگاه رمضان و اعتکاف است بلکه باید با حضور پرشورمان این خانه امن وپاک الهی را هیچگاه خالی نگذاریم.