بزرگداشت اهل قلم بدون ایجاد بستر خلاقیت، بیاثر است
سپیدارآنلاین: گروه فرهنگی
رشید کاکاوند، شاعر و پژوهشگر حوزه ادبیات فارسی، در آیین تجلیل از اهالی قلم که در سالن سیروس صابر ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز برگزار شد، با تأکید بر لزوم بازنگری در شیوه پاسداشت اندیشمندان و هنرمندان، گفت: بزرگداشت واقعی اهل قلم صرفاً به برگزاری مراسم محدود نمیشود، بلکه در فراهمسازی بسترهای خلاقیت، امنیت فکری و امکان تولید اثر معنا پیدا میکند.
وی با اشاره به درگذشت برخی چهرههای شاخص فرهنگ و هنر کشور افزود: اندوه ناشی از فقدان این بزرگان، صرفاً به رفتن آنان محدود نیست، بلکه بیش از هر چیز به شرایطی بازمیگردد که بسیاری از آنان در دوران حیات خود با آن مواجه بودند؛ شرایطی که گاه به تنهایی و انزوا انجامید و شایسته جایگاه فرهنگی آنان نبود.کاکاوند با اشاره به جایگاه استاد بهرام بیضایی اظهار کرد: بیضایی از جمله چهرههای کمنظیر فرهنگ معاصر ایران بود که در حوزههای نویسندگی، سینما و پژوهش فرهنگی نقشآفرینی مؤثری داشت. او افزون بر جایگاه حرفهای خود، اندیشمندی عمیق و تأثیرگذار در عرصه فرهنگ به شمار میرفت و فقدان چنین شخصیتهایی خسارتی جبرانناپذیر برای فرهنگ کشور است.این شاعر و پژوهشگر ادامه داد: آنچه بیش از مرگ این بزرگان موجب تأمل است، شرایط زیست فرهنگی آنان در زمان حیاتشان است. تاریخ فرهنگ و هنر ایران نشان میدهد بسیاری از چهرههای اثرگذار، در اوج توانمندی و تأثیرگذاری، با کمتوجهی و انزوای ناخواسته مواجه بودهاند؛ موضوعی که نیازمند بازنگری جدی است.وی با انتقاد از نگاه صرفاً تشریفاتی به مقوله تجلیل از هنرمندان گفت: هرچند تأکید بر تقدیر از بزرگان در زمان حیات آنان امری درست است، اما این تقدیر نباید به اهدای لوح و برگزاری مراسم محدود شود. اهل قلم برای خلق اثر، نیازمند فضا، امنیت و حمایت فکری هستند و بدون این الزامات، امکان رشد و ماندگاری فرهنگی فراهم نخواهد شد.کاکاوند با اشاره به تجربههای تاریخی در ادبیات ایران تصریح کرد: پس از درگذشت صادق هدایت، بسیاری از اندیشمندان نسبت به نبود بستر بزرگپروری در جامعه هشدار دادند. جامعهای که نتواند زمینه پرورش نخبگان را فراهم کند، ناگزیر با خلأ جانشینان فرهنگی در نسلهای بعدی مواجه خواهد شد.وی نقش اهل قلم را در شکلدهی به سرنوشت جوامع تعیینکننده دانست و گفت: قلم صرفاً یک ابزار نیست، بلکه بنیان شکلگیری فرهنگ، سیاست، اقتصاد و حتی روابط بینالملل کشورها بر پایه اندیشه و تولید فکری بنا میشود. بیتوجهی به جایگاه قلم، مانعی جدی در مسیر توسعه فرهنگی است.این شاعر و پژوهشگر در پایان با اشاره به تجربههای تاریخی، از جمله دوران صفویه، خاطرنشان کرد: احترام عملی حاکمیت به عالمان و هنرمندان، نقش مستقیمی در گرایش جامعه به فرهنگ و دانش دارد. زمانی که جایگاه اهل اندیشه بهدرستی دیده شود، جامعه نیز مسیر آگاهی و فرهنگدوستی را دنبال خواهد کرد. پاسداشت واقعی اهل قلم، در ایجاد شرایطی نمود مییابد که اندیشه بتواند آزادانه رشد کند و خلاقیت مجال بروز داشته باشد.