صفحه اصلي > یادداشت > پیاده‌روی اربعین؛ تجلی وحدت امت اسلامی»
پیاده‌روی اربعین؛ تجلی وحدت امت اسلامی»امروز, 08:06. نويسنده: monshi |
 پیاده‌روی اربعین، نه فقط یک مراسم مذهبی، که یک رویداد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بی‌نظیر در جهان اسلام است. محمد باصری بخشایش این حرکت عظیم، هر سال میلیون‌ها عاشق را از ده‌ها کشور، با زبان‌ها و فرهنگ‌های متفاوت، گرد هم می‌آورد تا نشان دهند که عشق به امام حسین(ع) فراتر از مرزهای جغرافیایی و اختلافات قومی است. در این مسیر، مسلمان شیعه و سنی، پیروان ادیان دیگر، و حتی کسانی که خود را بی‌دین می‌دانند اما به ارزش‌های انسانی قیام عاشورا باور دارند، شانه‌به‌شانه قدم برمی‌دارند. اربعین، بهانه‌ای است تا امت اسلامی، در روزگاری که رسانه‌ها و سیاست‌ها تلاش می‌کنند آن را متفرق و پراکنده نشان دهند، جلوه‌ای ناب از وحدت و همبستگی به نمایش بگذارد. در طول مسیر نجف تا کربلا، پرچم‌ها و زبان‌ها متفاوت‌اند، اما دل‌ها در یک نقطه مشترک می‌تپد: عشق به حسین(ع) و آرمان‌های او. این همان نقطه‌ای است که مرزها را از میان برمی‌دارد و ملت‌ها را به یک خانواده بزرگ تبدیل می‌کند.در این مسیر، موکب‌ها نه فقط به زائران کشور خود، بلکه به همه خدمت می‌کنند. مردمی که شاید در طول سال یکدیگر را هرگز نبینند، در این ایام خانه‌هایشان را به روی هم باز می‌کنند. صحنه‌هایی دیده می‌شود که زائر عرب با زائر ترکمن غذا می‌خورد، زائر ایرانی با زائر پاکستانی هم‌سفره می‌شود و زائر آفریقایی در کنار زائر اروپایی استراحت می‌کند. این هم‌نشینی ساده، معنایی عمیق دارد: مسلمانان، با همه تنوع‌شان، یک امت واحدند.وحدت اربعین، فقط در سطح فردی و مردمی نیست؛ این رویداد پیام سیاسی و فرهنگی قدرتمندی نیز به جهان مخابره می‌کند. در دنیایی که رسانه‌های غربی اغلب تصویری پراکنده و متفرق از جهان اسلام نشان می‌دهند، اربعین حقیقتی دیگر را فریاد می‌زند: این امت، می‌تواند گرد یک آرمان مشترک جمع شود و حتی با وجود تفاوت‌ها، در کنار هم بایستد.یکی از ویژگی‌های مهم پیاده‌روی اربعین این است که در آن، هیچ سلسله‌مراتب قومی یا ملی وجود ندارد. زائرانی که میلیون‌ها تومان یا هزاران دلار هزینه کرده‌اند، در کنار کسانی راه می‌روند که با حداقل امکانات به این سفر آمده‌اند. ثروتمند و فقیر، باسواد و بی‌سواد، شهری و روستایی، همه در یک صف قرار می‌گیرند. حتی جایگاه‌های استراحت یا پذیرایی نیز بر اساس موقعیت اجتماعی افراد تقسیم نمی‌شود. همه یکسان‌اند، چون همه زائر حسین(ع) هستند.این وحدت، در روزگاری که دنیای مدرن به شدت به فردگرایی دامن می‌زند، یک پیام مهم دارد: هنوز هم می‌توان بر اساس ارزش‌های مشترک، گرد هم آمد و با هم زیست. در مسیر اربعین، کسی به ملیت یا زبان دیگری اهمیت منفی نمی‌دهد؛ بلکه تفاوت‌ها مایه غنا و زیبایی است. وقتی یک زائر ایرانی از زائر لبنانی یاد می‌گیرد که چگونه با لهجه عربی دعا بخواند، یا یک زائر اندونزیایی از زائر عراقی مسیر را می‌پرسد و راهنمایی می‌گیرد، این ارتباطات کوچک، پلی میان فرهنگ‌ها و ملت‌ها می‌سازد. از سوی دیگر، حضور گسترده غیرمسلمانان در این مراسم، نشان می‌دهد که وحدت اربعین صرفاً یک مفهوم مذهبی نیست. کسانی که از اروپا، آمریکا یا شرق آسیا به این سفر می‌آیند، اغلب به خاطر ارزش‌های انسانی قیام عاشورا جذب می‌شوند: مبارزه با ظلم، ایستادگی در برابر فساد، و دفاع از کرامت انسان. این اشتراک ارزش‌ها، اربعین را به یک پدیده جهانی تبدیل کرده است. بسیاری از پژوهشگران و تحلیلگران، اربعین را یک «دیپلماسی مردمی» می‌دانند؛ چرا که بدون توافق‌نامه رسمی، بدون تشریفات دولتی و حتی بدون نیاز به زبان مشترک، میلیون‌ها نفر از سراسر دنیا در یک حرکت هماهنگ شرکت می‌کنند. این سطح از همگرایی، در هیچ رویداد دیگر مذهبی یا فرهنگی جهان با چنین ابعاد گسترده دیده نشده است.وحدت اربعین، تنها در ایام پیاده‌روی خلاصه نمی‌شود. بسیاری از زائران، پس از بازگشت به کشورهایشان، خاطرات و تجربه‌های خود را با دیگران به اشتراک می‌گذارند و این چرخه ارتباطی، تا سال بعد ادامه پیدا می‌کند. آن‌ها که به دلیل شرایط شخصی، مالی یا جسمی از حضور در این مسیر بازمانده‌اند، با شنیدن این روایت‌ها، خود را جزئی از این پیکره واحد احساس می‌کنند. حتی در شهرها و کشورهایی که فاصله زیادی با کربلا دارند، مراسم پیاده‌روی نمادین اربعین برگزار می‌شود که نوعی «همراهی قلبی» با زائران اصلی است. این همبستگی، سرمایه‌ای عظیم برای امت اسلامی است. اگر بتوان از روحیه اربعین در سایر عرصه‌های اجتماعی و سیاسی نیز بهره گرفت، بسیاری از مشکلات و شکاف‌های درون‌جهانی اسلام قابل حل خواهد بود. همان‌طور که در مسیر نجف تا کربلا، همه با وجود تفاوت‌ها در کنار هم هستند، می‌توان در مسائل دیگر نیز با محوریت ارزش‌های مشترک، به وحدت و همکاری رسید. در نهایت، پیاده‌روی اربعین تنها یک حرکت عبادی نیست؛ این رویداد، نمادی است از آنچه امت اسلامی می‌تواند باشد: یک پیکر واحد، با قلبی که برای حقیقت و عدالت می‌تپد. این وحدت، بزرگ‌ترین سرمایه‌ای است که در عصر تفرقه و جدایی، می‌تواند امت را زنده و پویا نگه دارد. و چه جایی بهتر از جاده‌های اربعین برای یادآوری این حقیقت که ما، با همه تفاوت‌ها، یک خانواده‌ایم؛ خانواده‌ای که پدرش حسین(ع) است و خانه‌اش کربلا.-- بازگشت |