پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

فرایند برنامه ریزی استراتژیک در شهرداری اساسا فرایندی هماهنگ کننده بین منابع داخلی شهرداری و فرصت های خارجی شهر می باشد، هدف این فرایند نگریستن از درون «پنجره استراتژیک» و تعیین فرصتهایی است که سازمان از آنها سود می برد یا به آنها پاسخ می دهد.
مديريت استراتژيک يعنی هنر، توانايی و علم تدوين، برنامه‌ريزی، اجرا و ارزيابی تصميمات وظيفه ‌ای چندگانه كه دولت ها و سازمان ها را قادر می ‌سازد به اهداف بلندمدت خود دست يابند كه تحقق اين امر نياز به ابزارهايی دارد، آی تی يا همان فن‌آوری اطلاعاتی در تجزيه و تحليل رويدادهای جهانی در راستای بهره ‌برداری از محيط طبيعی در مديريت استراتژيک از ابزارهای حياتی محسوب می ‌شود مسئله مهم و اساسی اين است كه فرآيندی تدوين گردد تا استفاده نامطلوب و مصرف بيش از حد منابع طبيعی منجر به نابودی و تخريب محيط زيست نشود و اين فرآيند نيز می‌تواند يك فرآيند بحرانی در جهت رسيدن به توسعه پايدار باشد. از ديد نگرش سيستمی ساختار كشور متشكل از چندين سيستم كلی، سياسی و امنيتی، فرهنگی، اقتصادی … و سيستم مديريت شهری می باشد. در مديريت كشوری سياستگزاری و تدوين راهبردها به صورت كلی بوده كه تحقق اهداف كلان كشوری بستگی به تحقق مأموريت سيستمهای ياد شده دارد. مقوله سيستم مديريت شهری نيز از اهميت ويژه‌ای برخوردار است. سيستم مديريت شهری از عناصر زيرسيستمی وزارت كشور، مسكن و شهرسازی، سازمان شهرداريها تشكيل شده است. جهت تدوين استراتژی كلان مديريت شهری ابتدا بايد وضعيت موجود شناسايی و تجزيه و تحليل شود. مسائل پيچيده‌ای در سيستم مديريت شهری وجود دارد كه با بروز حوادث طبيعی، جنگ و رشد فناوری ظاهر می‌شوند. منظور از سيستم مديريت شهری يا حكومت محلی يك سازمان گسترده متشكل از عناصر و اجزای رسمی و غيررسمی مؤثر و ذیربط در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و كالبدی حيات شهری با هدف اداره، هدايت و كنترل توسعه همه‌جانبه سياستها، برنامه‌ها، طرحها، عمليات و پايدار شهر مربوطه می‌باشد. پس از بررسی و شناخت مسائل فراگير و خاص مديريت شهری مسئله مهمی پيش می‌آيد و آن وضعيت نابسامان شهرها است يعنی اينكه اگر به صورت تطبيقی ميانگين شاخص رشد تأسيسات شهری ايران با استانداردهای پذيرفته شده جهانی مقايسه شود در كدام نقطه منحنی رشد قرار خواهد گرفت. اين يك واقعيت است، اتفاق حوادث و بلايای طبيعی در تمام مناطق كره زمين احتمال وقوع دارد، فقط شدت و ضعف آن در مناطق مختلف نسبت به هم فرق مي‌كند و اگر پذيرفته شود كه اتفاقات حوادث و بلايای طبيعی اجتناب‌ناپذير است. بايد اين موضوع نيز بيان شود كه رشد و توسعه تأسيسات شهری در جهت امنيت و آسايش شهروندان می‌تواند مبنا و شاخص مشخص داشته باشد كه با استفاده از آن می‌توان ميزان رشد و توسعه شهرها و كشورها را نسبت به هم سنجيد و مقايسه كرد. تحقق اين امر با مطالعه و تحقيق امكان‌پذير خواهد بود. به منظور تحقق موارد يادشده اركان مديريت شهری با تعامل ساير سيستمهای كشور می‌توانند رويه‌های ارتباطی در اجرای مأموريت سازمان خويش را تعريف و ترسيم كنند به نحوی كه در اين فرآيند تعامل مديران و كاربران سيستمها با يكديگر از حالت اختياری به وظيفه مبدل گردد و در ادامه فعاليت فرآيند، مسائل و چالشهای مديريت شهری شناسايی و با مطالعات بنيادی و تطبيقی ميزان شاخص رشد و توسعه شهر مورد نظر مشخص خواهد گرديد. خواسته‌ها و هدف مديريت شهری عبارتست از ايجاد امنيت در ساختار و تأسيسات شهر و تأمين رفاه و آسايش شهروندان در مقابله با حوادث غيرمترقبه از قبيل: طوفان، زلزله، سيل، تصادفات، طغيان آب دريا و رودخانه‌ها، آلودگي محيط زيست،… و ناهنجاريهای اجتماعی با استفاده از تجهيزات ايمنی و فن‌آوری روز. در واقع برای رسيدن از وضعيت موجود به نقطه مطلوب نياز به تشخيص وضع فعلی با به كارگيری منابع به عنوان ورودی سيستم و انجام عمليات يعنی پردازش داده‌ها و در نهايت دست يافتن به خروجی مورد انتظار می‌باشد. در زمان اجرای استراتژيها، نظر به اينكه زيرمجموعه سيستم مديريت شهری وظايف نظارتی و اجرايی در ارتباط تنگاتنگ با شهر و زندگی شهروندان دارند بهتر است از روش تغيير تدريجی سيستم عمل كنند و استفاده از استراتژيها در تدوين هدفهای سالانه، ميان‌مدت، بلندمدت به صورت متمركز در قالب سيستم يكپارچه مناسب ‌ترين گزينه خواهد بود. در واقع بايد اين حقيقت را پذيرفت كه تدوين و استقرار زيرسيستم های ناهمگن و ناهمسان در سيستم مديريت شهری و زيرمجموعه آن اتلاف زمان و هزينه بوده، خلاقيتها و تصميمات فردی فقط در مقاطع كوتاه‌مدت برای سازمانهای كوچك كارساز خواهد بود و در درازمدت موجب بروز مشكلات مضاعف و كاهش چرخه عمر سازمان مي‌گردد.
امیر حسام عباسی
عضو شورای اسلامی شهر کرج