پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

رئیس مرکز پژوهش های شورای اسلامی شهر کرج، با طرح چند سرفصل و چالش در حوزه شهرسازی و معماری، گفت: یکباره با سونامی پذیرش دانشجوی شهرسازی در کشور مواجه شدیم، بدون اینکه توجهی به کیفیت آموزشی و کیفیت کارآموزی جوانان داشته باشیم.
مجید کاویانی در جمع متخصصان رشته شهرسازی و معماری که به بهانه دومین همایش گرامیداشت روز جهانی شهرسازی در باشگاه میلاد شهرداری کرج گرد هم آمده بودند این مطالب را عنوان کرد.
وی اظهار داشت: دقیقاً یک دهه پیش، بجز برخی از دانشگاه های دولتی کشور که تعدادشان به اندازه انگشتان دو دست هم نمی رسید، هیچ دانشگاه دیگری رشته شهرسازی در مقطع لیسانس نداشته و مجموع پذیرش هم در حدود 250 در سال محدود بود. اگرچه کمبود نیروی انسانی متخصص و البته کاردان و کاربلد در حوزه شهرسازی از همان زمان تا امروزه نیز وجود دارد، اما به ناگاه با سونامی پذیرش دانشجوی شهرسازی در کشور مواجه شدیم، بدون اینکه توجهی به کیفیت آموزشی و کیفیت کارآموزی جوانان شود. کاویانی افزود: مدعی شدن برخی رشته‌های دیگر دانشگاهی در حوزه شهرسازی را به این فقر دانشی و حرفه‌ای باید اضافه کرد. همین مسائل باعث شده که امروزه در فضای حرفه‌ای شهرسازی با جمع کثیری از فارغ التحصیلانی مواجه باشیم که کارشناسی و کاربلدی لازم را ندارند و از آن طرف با برخی مدعیانی مواجهیم که به واسطه سبقه یا جایگاه از پیش داشته، از ظن خود یار رشته مظلوم شهرسازی شده اند. وی این ورود غیرکارشناسی را حتی موجب از بین رفتن فرصت کارآموزی برای جوانان ارزیابی کرد و بیان داشت: این مسئله باعث ارائه نظرهای غیرکارشناسی در لباس و لوای یک متخصص می شود و وای از آن روزی که آن فرد فرضی، قدرت تصمیم گیری هم داشته باشد و همان باورهای غیرکارشناسی خود را عملی کند. کاویانی در بخش دیگر سخنان خود عدم حمایت کافی و نبود تشکل حرفه ای که با ساختاری قدرتمند به حمایت از مهندسان بپردازد را مورد انتقاد قرار داد و یادآور شد: خطای پزشکی جزئی از پزشکی است و هیچ کس وی را حتی به خاطر خطای واضح در امور پزشکی بازخواست نمی کند. اما خطای مهندسی حتی اگر واضح و محرز نباشد، محکوم به جزا است که این امر شاید نشانه‌ای بر جایگاه و نقش تشکل حرفه‌ای پزشکان می باشد. وی ادامه داد: اما از حیث قدرت تشکل و ساختاریابی نهاد حرفه مهندسی که سازمان نظام مهندسی اصلی ترین رکن مذکور است؛ مهندسان بیشتر از اینکه به فکر ارتقای جایگاه مهندسی کشور باشند، به دنبال تعارضات بین رشته ای هستند. همچنین بیش از اینکه منافع عام مهندسی را در نظر بگیرند، منافع خاص رشته‌ای را مدنظر قرار می دهند. عضو شورای اسلامی شهر کرج خاطرنشان کرد: متاسفانه حتی درون رشته ای هم با هم در تعارض و نزاع هستیم؛ اگر چه بخشی از این عادات و رفتارها ناشی از ریشه های فرهنگی ناصحیحی است که در کل جامعه ما وجود دارد، اما جای بسی تاسف است که جامعه‌ی کوچکتر، منسجم‌تر و دارای منافع مشترک زیاد و البته تحصیل کرده مانند جامعه مهندسین، همین عادات ناصحیح را دنبال کند.

به گفته کاویانی، مسائل عمده ای نظیر عدم تحقق مدیریت واحد، یکپارچه، و هماهنگ شهری، نارکارآمدی ناشی از ساختار ناصحیح اقتصاد شهری، سطح اندک تخصص و کارشناسی، عدم مشارکت حقیقی شهروندان و نظایر اینها همگی مسائلی است که در شکل گیری مشکلات این حوزه موثر می باشند.

وی اضافه کرد: یکی از جدی ترین مسائل امروز مدیریت شهری در ایران به ویژه در شهر کرج، توجه و تاکید بر روندها و رویه‌های قبلی است. امروزه در تمام دنیا رویکردهای علمی ـ حرفه‌ای به مسائل شهری تغییر کرده است. دیگر پاسخ مسئله ترافیک تعریض خیابان، احداث بزرگراه و تقاطع غیرهمسطح و پل و معابر طبقاتی نیست. حتی توجه مطلق به حمل‌ و نقل عمومی نیز دیگر ملاک نبوده و الگوهای شهرسازی دنیا به سمت شهرهای پیاده مدار و شهرهای بدون کربن پیش می رود. اما می‌بینیم در تمام کشور حتی در تهران که به نوعی ام‌القری است و پیشرو، همین تفکر در خصوص مسائل شهری با کم و کیف بیشتر یا کمتر جاری است.
تبعیت از الگوهای منسوخ جهان در کشور
کاویانی گفت: طرح تفصیلی جدید کرج در دست تهیه است. اما الگوی تهیه طرح های جامع و تفصیلی در کشور ما همان الگویی است که در دهه 60 و 70میلادی در اکثر کشورهای دنیا خصوصاً کشورهای پیشرفته منسوخ شده است. بعد از آن الگوی ساختاری ـ راهبردی مطرح شده که بلافاصله به کشور ما نیز سرایت کرد. اما همه ما می دانیم که این سرایت فقط در حد اصلاح عنوان و افزوده شدن چند بند شرح خدماتی بدون توجه به نقش و جایگاه در کل طرح گردید. و از آن مهمتر اینکه فرآیند تهیه، تصویب و اجرای طرح هیچ تغییر اساسی نداشت. وی ادامه داد: اما همان الگوی ناصحیح (یا حداقل صحیح اما منسوخ که در عدم تطابق با زمینه های کشور ما است) همچنان در کشور ما ملاک عمل است. اما این ملاک عمل بودن نقص مضاعفی دارد. چرا که در موارد بسیاری این الگوی منسوخ با روش های ناصحیح تهیه می شود و از آن مهمتر اصولاً یا اجرا نمی شود و یا بسیار محدود مورد اجرا و کنترل قرار می گیرد. شاهد این ادعا درصد تحقق پذیری پایین طرح های جامع و تفصیلی در کل کشور است که مطالعات و مقالات علمی متعددی در این باب نوشته شده است. وی ابراز امیدواری کرد: با تکیه بر دانش تخصصی و فعالیت کارشناسی؛ هنر، فن و علم شهرسازی جایگاه واقعی خود را بیابیم و از مظلومیت فعلی رها شویم. این امر با تلاش مضاعف دانشجویان، دلسوزی مجدانه اساتید و البته اصلاح ساختارهای آموزشی محقق می شود. همچنین با تاکید بر همدلی و همزبانی اهل حرفه، زمینه لازم جهت تقویت تشکل حرفه‌ای مهندسان خصوصا مهندسین شهرساز فراهم خواهد شد. کاویانی اذعان داشت: با بهره‌گیری از روش های جدید مدیریتی و البته استفاده از دانش تخصصی، مدیریت شهری به تعالی رسیده و امکان بروز خطاهای تصمیم گیری و تکیه بر روش ها و رویکردهای منسوخ به حداقل ممکن کاهش می یابد. وی در پایان تصریح کرد: امیدوارم با بهره گیری از دانش روز دنیا و با استفاده از مفاهیم شهرسازی زمینه‌گرا، الگوهای توسعه بومی با محوریت نهادها، داشته‌ها و بایدهای الگوی ایرانی ـ اسلامی، طرح شده و ملاک عمل قرار گیرد.