صفحه اصلي > گزارش > نگاه ویژه به آسیب دیدگانی که جایی برای ماندن ندارند
نگاه ویژه به آسیب دیدگانی که جایی برای ماندن ندارند23 آذر 1395. نويسنده: monshi |
 کارتن خوابی به عنوان یک آسیب اجتماعی در جهان، محصول زندگی صنعتی است که می توان آن را به همان گرد و خاک آزار دهنده بر دهان و چشم و گلوی تهیدستان جامعه تشبیه کرد. آسیبی که مخصوص زندگی شهری است و در روستاها از آن خبری نیست. کارتن خواب یا خیابان خواب به کسانی گفته می شود که به علت شرایط ویژه جسمی، روانی یا اجتماعی، جایگاه و مسکن ثابت و درآمد و شغل مناسبی ندارند و حتی از حمایت های اجتماعی و حمایت های خانواده نیز برخوردار نیستند. وضعیت برخی از آنها بسیار خطرناک است زیرا برخی از آنان علاوه بر اینکه شرایط قابل قبول اجتماعی و اقتصادی ندارند، از طرد شدگان جامعه همچون معتادان هستند که باز هم برخی از آنان به بیماری های عفونی چون ایدز و هپاتیت نیز مبتلا هستند اما این را به طور قطع نمی توان به همه آنها تعمیم داد. در بین کارتن خواب ها کسانی هم هستند که سال ها پیش زندگی مناسبی داشته اند اما برخی اتفاقات و شرایط باعث شده به این آسیب اجتماعی دچار شوند. برخی این پدیده را بیانگر یک بی نظمی، بی تعادلی، بی تناسبی می دانند اما این آسیب را هر چه بنامیم و هر علتی که داشته باشد، دستان آنها اکنون مقابلمان است تا هر چه در توان داریم برای رفع این معضل اجتماعی بکار بگیریم. تداوم و گسترش این آسیب ضربه ای هولناک بر روح و روان جامعه خواهد بود که آثار جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. علاوه بر تامین سرپناه برای این بی خانمان ها، رفع آسیب از آنان از طریق ارائه آموزش های حرفه ای و مشاوره های روانی و اجتماعی اقدامی ضروری محسوب می شود. رئیس سازمان بهزیستی کشور چندی پیش با اشاره به افزایش تقاضای معتادان خیابانی به حضور در گرم‌خانه‌ها و شلترها در فصل زمستان، گفت: هم اکنون در بهزیستی به دنبال افزایش 2 برابری ظرفیت مراکز میان راهی و شلترها هستیم. انوشیروان محسنی بندپی در خصوص فعالیت مراکز میان راهی و شلترها در فصل زمستان، اظهار کرد: به دنبال آن هستیم تا این مراکز را از حالت صرف سرپناهی خارج و رویکرد جدیدی را به آنها وارد کنیم تا افراد با حضور در این شلترها مراحل درمانی، توانمندسازی و حرفه آموزی را طی کنند. رئیس سازمان بهزیستی کشور همچنین عنوان کرد: در حال حاضر افراد خیر و نوع‌دوست زیادی در حوزه ساماندهی معتادان خیابانی و کارتن‌خواب‌ها فعالیت می‌کنند که معتقدم با حمایت بیشتر از آنها می‌توان حوزه ساماندهی معتادان خیابانی و کارتن خواب را نیز به بخش خصوصی واگذار کرد. بندپی تصریح کرد: سازمان‌های مردم نهاد به راحتی می‌توانند اعتماد و مشارکت این افراد را جلب کنند در حالیکه ورود بهزیستی و نیروی انتظامی تا حدی برای این افراد بازدارنده است. استان البرز نیز با توجه به نزدیکی به پایتخت، افزایش مهاجرت بی رویه و وجود 4 زندان بزرگ به شکلی خاص با این پدیده روبرو است. سرپرست معاونت استانداری البرز و فرمانداری ویژه کرج گفت: اتخاذ تدابیر لازم برای ساماندهی افراد بی خانمان دراین کلانشهر ازطریق ساخت گرمخانه، ضرروی است. علی قنبرزمانی افزود: تنها گرمخانه کرج، حدود 75 نفر پذیرش دارد و باید برای ساماندهی افراد بی خانمان، و ساخت گرمخانه در نقاط مختلف شهرستان کرج اقدامات لازم صورت گیرد. وی ادامه داد: حضور پزشک و انجام معاینات لازم برای سلامتی افراد، پیگیری تخصصی مددکار اجتماعی و غربالگری توسط مراقبین با تجربه بهداشتی و ارائه خدمات تخصصی بهداشتی ازدیگر مواردی است که باید درگرمخانه ها که با هدف ساماندهی افراد بی خانمان است مورد توجه قرار گیرد. زمانی گفت: اداره گرمخانه کرج باید بر مبنای دستورالعمل اجرایی شرایط سرپناه شبانه که توسط بهزیستی تعیین می شود صورت گیرد. وی افزود: در این خصوص شهرداری ها موظفند برای عقد قرارداد با پیمانکاران گرمخانه، شرایط مورد نظر بهزیستی را لحاظ نموده و با اتخاذ تمهیدات لازم بر اجرای دقیق دستورالعمل های بهزیستی نظارت کنند. زمانی در خصوص هدف از راه اندازی گرمخانه هاگفت: گرمخانه ها با هدف ساماندهی افراد آسیب دیده بویژه بی‌خانمان‌ها و کارتن خواب‌ها، و همچنین مددیاری برخی بیماری های رفتاری راه‌اندازی می شوند. معاون دادستان کرج نیز دراین زمینه می گوید: کارتن خوابی از روی فقر اقتصادی یا عدم پذیرش اعضای خانواده به این آسیب دچار می شوند و ضروری است نهادهای مدنی آنها را به عنوان یک آسیب دیده اجتماعی زیرپوشش قرار دهند. جواد یاوری افزود: درغیراین صورت کارتن خواب ها با یافتن یکدیگر وتجمع دریک محل نسبت به انتقال بیماری ویا تشکیل باند های مجرمانه مباردت خواهند کرد. وی اضافه کرد: یکی ازاقدامات لازم برای پیشگیری ازآسیب ها ایجاد گرمخانه درسطح شهرها است که این محل که توسط شهرداری ها ایجاد شده فقط محل نگهداری کارتن خواب ها است که شایسته است اداره کل بهزیستی نیز وارد موضوع شده و به صورت ریشه ای این معضل رفع شود. وی خاطرنشان کرد: البته گرمخانه محل نگهداری معتادان نیست طبق ماده 16 مبارزه باموادمخدر دولت مکلف است اردوگاه هایی را برای نگهداری و ترک اعتیاد معاتادان ایجاد کدند تا بهبودی کامل با دستورقضایی درمحل نگهداری شوند. وی افزود: هرچند عملا ظرفیت اردوگاهها متناسب با جمعیت معتادان نیست و در عمل در گرمخانه شهرداری هم، معتادان یافت می شوند . وی تاکید کرد: درمرحله اول غربالگری کارتن خواب ها ضروری بوده و بر اساس نوع معضل باید درمان متناسب با نوع مشکل توسط مددکاران اجتماعی شناسایی و پیگیری شود. وی خاطرنشان کرد: همچنین امکانات متناسب با کارتن خواب ها فراهم شود و مهمتر از آن اینکه فقط درایام سرما نباید دنبال کارتن خواب ها باشیم بلکه درتمام فصول سال در پارک ها و زیرپل ها هم بایدآن ها را دریابیم. معاون عملیات نیروی انتظامی استان البرز نیز گفت: مسئولیت ساماندهی کارتن خواب ها برنهادهای مرتبط مثل بهزیستی است. سرهنگ رضا نصرتی افزود: پلیس مسئولیت تامین امنیت برای آن نهاد هاست تا بتوانند درسایه امنیت ماموریت های خود را به خوبی انجام دهند. وی اضافه کرد:کارتن خواب ها به عنوان اقشار آسیب پذیر و آسیب دیده اجتماع بوده که واقعا نیازمند کمک هستند . وی خاطرنشان کرد که چنانچه دستگاه های متولی از پلیس حمایتی بخواهند پلیس آمادگی حمایت از آن ها را خواهد داشت. معاون پیشگیری اداره کل بهزیستی استان البرز گفت : کارتن خواب ها و معتادان افرادی هستند که به هردلیلی حاضر به ترک اعتیاد نیستند و وبیشتر در سکونت های غیررسمی هستند . مژگان رضا زاده افزود: اداره بهزیستی به منظور پیشگیری از بیمارهای پرخطر و کاهش آسیب برای مردم منطقه آموزشهای لازم به این افراد ارائه می کند تا حداقل آسیبی به دیگران وارد نکنند . وی اضافه کرد: تیم های سیار به صورت شبانه روزی علاوه برتامین وعده های غذایی گرم وسایل بهداشت فردی نیز دراختیارآن ها قرار می دهند. وی گفت: به منظور پیشگیری از آسیب های مختلف آموزش های لازم به منظور پیشگیری از انتقال بیماری های خطرناک صورت گرفته و غربال گری می شوند و به آن ها یادآوری می شود که دربرخورد با افراد برای رعایت بهداشتی و یا برخورد با دیگران چه نکاتی را رعایت کنند. وی گفت: مراکز شبانه اداره کل بهزیستی سرپناه شبانه ای است در مناطقی که تردد و پاتوق کارتن خواب ها است و با نگهداری آن ها امنیت حفظ و از بسیاری ازآسیب ها و رفتارهای پرخطر پیشگیری می شود. رضا زاده خاطرنشان کرد: مهارت های آموزش و کلاس هایی پیشگیری برای ترغیب به درمان اقدام شده چنانچه فردی رغبت به درمان اعتیاد دارد به مراکز درمانی معرفی می شود و افرادی هم باشند که رفتارهای پرخطرداشته باشند، غربالگری شده و اگربیماری خاصی دارند کنترل می شود. وی گفت: اکنون درمناطق سکونتگاه های غیررسمی ملک آباد مرکز شبانه ویژه زنان، منطقه ای در محمد شهر مرکز شبانه مردان وگذری روزانه، درشهرستان نظرآباد مرکز گذری روزانه وشبانه دایر است. وی بیان داشت: در کرج نیز تا هفته آینده منطقه گذری روزانه راه اندازی می شود اما برای مرکز شبانه ملک وجود ندارد، ولی اداره کل بهزیستی استان البرز آماده تجهیز و راه اندازی مرکز بوده ولی متاسفانه تاکنون هیچ کس حاضر به ارائه ملک نبوده که نیاز است سازمانهایی مانند فرمانداری و شهرداری کرج همراه شوند وملک تامین کنند تا ما خدمات دهی لازم را انجام دهیم. رضا زاده با اشاره به اینکه تعداد کارتن خواب ها درسطح استان البرز مشخص نیست، افزود: با توجه به مهاجرت بی رویه و دراستان و وجود 4زندان درکرج قطعا تعداد این افراد به ویژه درمناطق ملک آباد، خط چهارحصار، سهرابیه، مهدی آباد که سکونتگاه های غیررسمی هستند رو به افزایش است. وی افزود: خدمات اداره کل بهزیستی استان البرز درتمام فصول سال است و کارتن خواب ها را غربالگری کرده و چنانچه ازاستان دیگری باشند به استان خود فرستاده می شوند و اگر مربوط به این استان باشند پایش و ساماندهی خواهند شد. قائم مقام خدمات شهرشهرداری کرج گفت : موضوع وجود گرمخانه مثل شمشیر دولبه هم نکته مثبت و یا منفی باشد بهرحال باید کرامت و شان آن ها حفظ شود و ما هم وظیفه داریم خدمات مناسبی به همنوعان خود ارائه دهیم . اصغرنصیری افزود: وجود گرمخانه درشهرها بعضا باعث می شود به عنوان پایگاه های آسیب های اجتماعی معرفی شود تا ازشهرهای مختلف به این شهر رجوع کنند در حالی که اکنون از شهرهای مختلف پذیرش می شوند. وی اضافه کرد: آسیب های زیادی درشهر کرج ایجاد می شود که باوجود زندانهای به عنوان حاشیه نشینی به شهرکرح ساکن شدند و برای اینکه بتوان پایانی برای کارتن خوابی ایجاد کرد مردم دلسوز می توانند دست به دست هم و مدیران شهری ازهمه ظرفیت ها استفاده کنند تا این کمک ها ازمسیر درست به نیازمندان واقعی داده شود . نصیری افزود: حوزه بهزیستی متولی ساماندهی آسیب دیدگان اجتماعی است که وامیدواریم باایجاد کمپ های ماده 15و 16بیشتر بتوانند خدمات رسانی کنند تا قشر اسیب دیداه بویژه معتادان بهبود وبه خانواده بگردند. وی خاطرنشان کرد: تصمیماتی در شورای تامین و جلساتی درکاهش آسیب ها و مبازه با مواد مخدر برگزارشده و شهرداری و نیروی انتظامی موظف به جمع آوری معتادان متجاهر درشهر شدند که در چند وقت اخیر بیش از 400 معتاد متجاهر جمع آوری شدند . رئیس شورای اسلامی شهر کرج پیش تر گفته بودکه کارتن خوابی نباید شب را در زیرسقف آسمان شب به صبح برساند و باید به سمتی حرکت کنیم که حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی ساز و کار منسجمی به خود بگیرد. محمد دادگو افزود: همه ساله و با فرا رسیدن فصل سرد سال، افراد بی خانمان در معرض خطراتی همچون گرسنگی و یخ زدگی قرار می گیرند و صحنه هایی را خلق می کنند که مشاهده آنها موجب تألم خاطر و ناراحتی شهروندان می شود . وی با بیان اینکه شهرداری ها از نهادی صرفاً خدماتی در دهه های گذشته به مجموعه ای با کارکردهای فرهنگی و اجتماعی تبدیل شده اند، خاطر نشان کرد: این تغییر ماهیت ایجاب می کند که نسبت به آسیب های اجتماعی بی تفاوت نبوده و به گونه ای رفتار کنیم که ذائقه وعواطف انسانی شهروندان تحت تاثیر زوائد بصری و اختلالات هویتی قرار نگیرد. یک مددکار اجتماعی در خصوص کارتن خواب ها گفت : کرج از جمله شهرهایی است که تعداد بی شمار کارتن خواب دارد که در حاشیه های شهر ، در ویرانه ها ، در پارک ها و زیر پل ها و در سوز سرمای کشنده ،شب را سحر می کنند که بعضا زنان بی خانمان هم در این میان دیده می شود. احمد علی جبارزاده افزود: آماده سازی کارتن خواب ها برای بازگشت مجدد آنان به جامعه در اکثر جوامع فقط آنان را اسکان می دهند و برایشان غذا تهیه می کنند،اگر چه به ناچار برای زنده نگه داشتن کارتن خواب مجبور به این امر هستیم اما بهتر است به کارتن خواب یاد داده شود که چگونه می تواند نان دربیاورد به جای آنکه به او نان بدهند. وی اضافه کرد: در جوامع مختلف بسته به توانایی مالی کشور فرایند بازپروری کارتن خواب ها طی می شود و جوامعی که از ثبات مالی برخوردارند می توانند از برپایی کلاس های گروهی و کارگاه های آموزشی بهره ببرند، جوامعی نیز که امکانات مالی شان محدود است می توانند به برپایی اردوگاه های کار اجباری دست بزنند ودر آن از کارتن خواب ها بعنوان نیروی کار اجباری استفاده کنند تا در جریان آن هم برای دولت فایده مالی داشته باشند هم در طی این پروسه خودشان نوعی حرفه یاد بگیرند. وی خاطرنشان کرد : در صورت امکان و توان مالی، بهتر است برای کارتن خواب هایی که توانستند فرآیند بازپروری را طی کنند، تسهیلات مالی قائل شد تا بتوانند بر پایه آن زندگی جدید خود را آغاز کنند. وی گفت : وجود گرمخانه ها در شرایط خاص لازم است و می بایست به انداره نیاز دردسترس باشد که استان البرز از این نظر به شدت در مضیقه است و از آنجا که پاره ای از واکنش های مهرآمیز به کارتن خواب موجب رواج روحیه تکدی گری می شود بهتر است برای کارتن خواب ها یک پروسه زمانی محدود ومشخص را تعیین کرد. بازگشت |