صفحه اصلي > گزارش > عبور از بحران محیط زیست و آب و ضرورت برنامه ریزی جامعه محور
عبور از بحران محیط زیست و آب و ضرورت برنامه ریزی جامعه محور24 خرداد 1394. نويسنده: monshi |
 امروز نه تنها استان البرز بلکه سراسر کشور با مسایل و دغدغه های زیست محیطی و بحران کمبود منابع آبی به ویژه آب شرب، مواجه هستند و زنگ خطر تبدیل شدن این موضوعات به بحران، مدت هاست که در کشور به صدا در آمده است. استان نوپای البرز گرچه با مشکلات زیرساختی اساسی درحوزه های مختلف مواجه است اما بنابر تاکید کارشناسان و مسوولان استان موضوع محیط زیست وکمبود آب چالش های اصلی البرزمحسوب می شوند که باید در اولویت برنامه ریزی ها برای جلوگیری از تبدیل شدن آنها به بحران، قرارگیرد. 13 استان کشور امروز با موضوع آلاینده ها به ویژه ریزگردها مواجه هستند که آثار و تبعات منفی برای زمان حال و آینده گریبانگر مردم را خواهد گرفت و ضرورت دارد در برنامه ریزی ها مسایل زیست محیطی به عنوان یک معضل اساسی مورد توجه قرار گیرد و لازمه آن نیز شناخت و آگاهی دقیق از ابعاد بحران و عوامل ایجاد آن و راه های عبور از آن است. مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز نیز تاکید می کند که امروز بحران های زیست محیطی و منابع طبیعی مهمترین چالش منطقه و کشور است و نمونه جدی تر آن بحران آب است که شاید چندان قابل مشاهده نباشد اما آثار آن در آینده بیشتر نمود پیدا می کند. برنامه ریزی بر اساس یافته های ناشی از پژوهش های کاربردی و مستند و جذب اعتبارات از اولویت ها در این عرصه است به ویژه در حوزه برای تخصیص اعتبارات در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست باید اقدامات جدی تری صورت گیرد. میزان جلب مشارکت مردم در اجرای برنامه ها تاثیر مستقیم در اثربخش بودن آنها دارد و برنامه ریزی برای مدیریت این بحران باید جامعه محور باشد. در این بین نقش رسانه ها در آگاهی رسانی به مردم و پیشگیری و اقدامات ضروری برای فائق آمدن بر این بحران ها بسیار تاثیرگذار است. حاجی رضا شاه کرمی دادستان عمومی و انقلاب کرج نیزبا تاکید بر اینکه برای حفظ محیط زیست باید تعلق خاطر در مردم ایجاد کنیم، گفت: عامل اصلی مشکلات زیست محیطی ایجاد نکردن تعلق خاطر در مردم برای محیط زیست است زیرا که نتوانسته ایم به فرزندانمان یاد دهیم که محیط به همه تعلق دارد و آلودگی آن به ضرر همه وی حفاظت از محیط زیست را به عنوان یکی از هدف های هزاره و یک از اهداف مهم توسعه پایدار در کشور دانست و گفت: محیط زیست سالم روح و روان سالم، خاک سالم، آب سالم و هوای سالم است و امروزه در اکثر کشورها با بحث محیط زیست و آلودگی محیط زیست دست به گریبان هستند و فقط به کشور ما معطوف نیست. البته کشور ما در تولید گازهای گلخانه ای و بحث آلودگی هوا، آلودگی دریا، ساحل و فاضلاب از استانداردهای جهانی پایین تر است. دادستان عمومی و انقلاب کرج اضافه کرد: در سال های اخیر حساسیت مردم به محیط زیست افزایش یافته است و به جای اینکه دولت ها وظیفه سالم سازی محیط زیست را داشته باشند، امروزه مردم دولت ها را برای حفظ محیط زیست به دنبال خود می کشانند. وی گفت: باید تشکل ها را گسترش دهیم و برای محیط زیست سیاست گذاری کنیم و مسوولین به دنبال این تشکل ها برای سیاست گذاری باشند. امروزه در کشورهای دیگر مردم برای محیط زیست تصمیم می گیرند و در کشور ما هم باید به عنوان یک مطالبه از مردم آن را بخواهند. شاه کرمی یکی از راه های ترویج فرهنگ زیست محیطی را آموزش های غیررسمی محیط زیست برای جامعه دانست و گفت: باید برای اینکه مردم به حرف هایمان گوش کنند، از راه های مختلف ایجاد انگیزه کنیم. وی یکی از مهمترین نهادها را مدارس و مراکز آموزشی عنوان کرد و افزود: بایستی بیشترین سرمایه گذاری بر روی تیزهوشان و نخبگان باشد زیرا آن ها آینده سازان جامعه هستند. موضوع ریزگردها گر چه در سال های گذشته برخی از استان ها را با مشکل مواجه کرده بود، اما امسال دایره این آلاینده ها وسیع شده و پایتخت و استان همجوار آن البرز را نیز در بر گرفته است. بیش از دو هفته است که سراسر استان البرز با پدیده ریزگردها دست و پنجه نرم می کند و هشدارهای متعدد درباره نامناسب بودن شرایط هوایی برای گروه های حساس ارایه شده است. اصغر محمدی فاضل رییس دانشگاه محیط زیست با تاکید بر اینکه کشور با مشکلات زیست محیطی متعددی دست و پنجه نرم می کند، گفت: باید تعارف ها را در زمینه محیط زیست کنار بگذاریم. وی، باز تعریف محیط زیست را یک ضرورت برشمرد و اظهار داشت: در سال های اخیر اتفاقات ناخوشایندی مانند گردوغبار مناطق جنوب و غرب کشور و آلودگی هوای شهرها باعث توجه به محیط زیست شهری شد در حالی که پیش از این تنها محیط زیست را در محیط طبیعی و حیات جانوری خلاصه می کردند. فاضل گفت: نیازبه اقداماتی برای افزایش آگاهی مردم برای حفاظت از محیط زیست و تحریک مسوولان به گرفتن تصمیماتی برای رویارویی با تخریب محیط زیست داریم. در واقع یک تلاش برای ایجاد تمرکز و جلب نگاه ها به مقوله محیط زیست داریم. رییس دانشگاه محیط زیست گفت: رییس دانشگاه محیط زیست افزود: محیط زیست در دنیای امروز نیاز به یک باز تعریف دارد، در واقع باید به همان اندازه که به کشته شدن یک گونه جانوری حساس هستیم، از سوختن یک درخت رنجیده می شویم یا در مقابل احداث یک سد مقاومت می کنیم. باید آگاه شویم که ترویج تفکر مصرف هرچه بیشتر به میزان زیادی برای کشور مشکل آفرین خواهد بود. فاضل با اشاره به ضرورت آگاهی رسانی دقیق در این حوزه برای مردم، اظهار داشت: چند نفر می دانند برای تولید یک سیب چه میزان آب صرف شده است؟ یا برای این که یک بشقاب برنج روی سفره بنشیند چه میزان آب و انرژی هدر می رود؟ که چند درصد از غذاها در برخی میهمانی ها دست نخورده سر از زباله دانی در می آورد؟ این استاد دانشگاه با اشاره به جایگاه ایران در منطقه گفت: در مقوله های محیط زیست اگرچه با مشکلاتی دست و پنجه نرم می کنیم اما توان کارشناسی، تجربه کاری و اشتیاق برای ورود به این حوزه درایران در قیاس با کشورهای منطقه قابل توجه است و ایران می تواند با همین پشتوانه در دیپلماسی محیط زیست نقش فعالی ایفا کند. رییس دانشگاه محیط زیست گفت: هیچ نسخه بیرونی برای حل این مشکلات وجود ندارد و چشم ما به داخل کشور است. محمدی فاضل تاکید کرد که با سخنرانی زخم های محیط زیست درمان نمی شود، مشکلات محیط زیست را باید حل کرد، خوشبختانه مقام معظم رهبری در دیداری که با فعالان محیط زیست داشت بسیار قاطعانه سخن گفتند و تاکید داشتند که در این عرصه مطالبه گری پیشه شود و در مقابل زورگویی ها برای تصاحب عرصه های محیط زیستی کوتاهی نشود. وی ادامه داد: از سوی دیگر رییس جمهوری هم دولت تدبیر و امید را دولت محیط زیست می داند، در واقع نگاه کلان به محیط زیست تغییر کرده است و حالا وقت آن است که در بدنه مدیریتی کشور هم این نگاه منطقی جاری شود. حسین محمدی مدیرکل حفاظت محیط زیست البرز با اشاره به مدیریت نشدن فاضلاب های خانگی و صنعتی در این استان، گفت: حدود 95 درصد فاضلاب های خانگی در این استان وارد محیط زیست می شود. در البرز فقط در شهر کرج یک تصفیه خانه فاضلاب های خانگی وجود دارد که این تصفیه خانه نیز با ظرفیت پایینی در حال فعالیت است. وی اظهار داشت: با ورود 95 درصد از فاضلاب های خانگی که بدون مدیریت محیط زیستی وارد محیط می شود، کشاورزان نیز از این فرصت سوء استفاده کرده و عمده محصولاتشان را با این فاضلاب ها آبیاری می کنند. وی گفت: فاضلاب های صنعتی نیز به مراتب بدتر از فاضلاب های خانگی هستند که بخش عمده ای از این فاضلاب ها در سطح استان وارد محیط شده و مورد استفاده کشاورزی قرار می گیرد. محمدی بیان داشت: با ورود مواد سنگین صنعتی به محیط زیست و ورود این مواد از طریق محصولات کشاورزی به بدن مردم اکنون در این استان با سونامی سرطان مواجه هستیم. محمد حسن امامی رییس انجمن مدیریت سبز ایران نیز با اشاره به ضرورت پیاده سازی نظام مدیریت سبز در صنایع، آن را عامل توسعه پایدار و تنها عامل برون رفت از تهدیدات زیست محیطی و تخریب آب، خاک و هوا عنوان کرد. وی افزود: بخشی از آلاینده های محیط زیست مربوط به صنایع است و حرکت به سمت مدیریت سبز در صنایع به عنوان ضرورتی انکارناپذیر در شرایط موجود است. وی در ادامه به مشکل کم آبی در سال های اخیر اشاره کرد و گفت: در کرج پراکندگی چاه ها زیاد است و با وجود آب های فاضلابی که به عمق خاک می رود من به عنوان نماینده مردم برای احقاق حقوقشان دغدغه دارم. در موضوع آب نیز ضرورت دارد، برنامه ریزی هایی صورت گیرد تا ضمن آگاهی بخشی به مردم آنها را نسبت به بحران موجود حساس کرده و مشارکت حداکثری مردم را در مدیریت منابع آبی جلب کند.استاندار البرز بر لزوم توجه بیش از پیش مسوولان درباره نحوه تامین و توزیع آب شرب در سطح استان نوپای البرز تاکید کرده و می گوید: با توجه به آغاز فصل گرما برای مقابله با بحران کم آبی در بخش های مختلف مصرف، بویژه آب شرب شهری و روستایی باید تمهیدات لازم اندیشیده شود. وی ادامه داد: مشارکت هرچه بیشتر دستگاه های متولی در تامین آب شرب باکیفیت برای شهروندان ضروری بوده و باید طرح جامع برای تامین آب شرب استان در بازده زمانی کوتاه و بلند مدت تدوین شود. محمد جواد کولیوند دبیر مجمع نمایندگان مردم استان البرز در مجلس شورای اسلامی نیز مشارکت هرچه بیشتر دستگاههای اجرایی متولی برای دراختیار قرار دادن چاه های اضطراری در مواقع لزوم به شرکت آب و فاضلاب را به صورت موقت مورد تاکید قرار داد. وی تصریح کرد: اولویت بندی تکمیل طرح های مرتبط با تامین و توزیع آب و اراه راهکار جامع در خصوص مدیریت مصرف آب در تمام بخش ها از جمله بخش کشاورزی و همچنین واگذاری مدیریت سد و تاسیسات آبی به استان از اهم مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. با توجه به شرایط موجود، ضرورت دارد که اطلاع رسانی دقیق برای آگاهی مردم صورت گیرد، زیرا نوع رفتار مردم اثربخش ترین مسیر در کنترل و مدیریت بحران موجود است و مسوولان نیز باید با تبیین به موقع و حقیقی موضوع، حساسیت مردم را نسبت به این موضوع افزایش دهند. جمعیت نزدیک به دو میلیون و 500 هزار نفری البرزی و آهنگ بالای رشد جمعیت در این استان که به گفته مسوولان از میانگین کشوری بالاتر است، اقتضا می کند که هم مردم و هم مسوولان استان نسبت به مدیریت مصرف منابع آبی با حساسیت بیشتری اقدام کنند. میزان مصرف آب شرب در استان البرز بر اساس اعلام مسوولان آب و فاضلاب سالانه 211 میلیون مترمکعب است که سرانه مصرف آب در استان دو برابر سرانه جهانی است، با وضعیت کنونی نمی شود راه گذشته را با پرمصرفی ادامه داد و در این صورت تشنگی استان البرز به وضعیت فوق بحرانی خواهد رسید. بهزاد پارسا مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان البرز در اظهاراتی اعلام کرد که هم اکنون ۹۸ درصد از ظرفیت سد امیرکبیر (کرج) پراز آب است و از مخزن ۱۸۳ میلیون متر مکعبی سد امیرکبیر، ۱۷۸ میلیون متر مکعب پر است. گرچه این احتمال وجود دارد که با استناد به این اظهارات برخی تصور کنند که مشکل کم آبی در کشور چندان جدی نیست اما توجه به این بخش از اظهارات بهزاد پارسا نیز اهمیت دارد که میزان بارش 298 میلیمتری استان البرز در سال گذشته نسبت به بلند مدت که 358 میلی متر بوده 16 درصد کاهش داشته است. پارسا همچنین تاکید کرده که تا کنون تنها 58 درصد سد طالقان پر شده است. نکته قابل ذکر در خصوص میزان حجم آب در سد کرج افزایش مصرف و فرا رسیدن ایام پیک مصرف آب در کشور و استان البرز است. فصل گرما سال جاری زودهنگام آغاز شده و همین موضوع علاوه بر اینکه باعث افزایش میزان تبخیر آب می شود، افزایش تصاعدی مصرف را به ویژه در بخش خانگی نیز به دنبال دارد. مدیر کل آب و خاک استان البرز نیز وضعیت کم آبی در استان را بحرانی اعلام کرده و تاکید می کند که میزان منابع آبی و سفره های آب زیرزمینی در حال کاهش است. رضایی با اشاره به بحث بحران آب و منابع زیرزمینی در استان، خاطرنشان می کند: وضعیت آب استان بسیار بحرانی است، عمق آب های زیر زمینی ۱۲۰ متر بوده که اکنون در مناطقی از ساوجبلاغ به ۲۵۰ متر رسیده است، همچنین سفره های آب زیر زمینی در حال پایین رفتن است و این حقیقتی است که مردم باید به درستی از آن آگاهی یابند و در مصرف آب حداکثر صرفه جویی را مورد توجه قرار دهند. مدیر کل آب و خاک استان البرز با اشاره به اینکه ایران جزو کشور های خشک دنیا محسوب می شود، گفت: ایران با متوسط بارندگی ۲۵۰ میلیون لیتر در سال جزو مناطق خشک جهان است، که این میزان بارندگی در اروپا به مراتب بیشتر و مقدار تبخیر بسیار کمتر است. شاه کرمی دادستان عمومی و انقلاب کرج نیز با اشاره به بحران آب در استان البرز، به ضرورت برنامه ریزی های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای محیط زیست و آب و هوا اشاره کرد و اظهار داشت: با این برنامه ها بایستی این میراث های طبیعی را برای نسل های آینده حفظ کنیم. بازگشت |