پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

شدت سیل عصر پنجشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ که زخم عمیقی بر پیکره جاده کوهستانی و گردشگری چالوس و خروجی سد کرج وارد کرد بنا به گفته برخی کارشناسان و مسوولان کشوری در۳۰ سال گذشته کم سابقه بوده است.
هرچند بارش ۱۱ دقیقه ای منجر به سیل ۲۸ تیر ۱۳۹۴ روستای سیجان واقع در حاشیه جاده کرج – چالوس که سبب فوت هشت نفر و نابودی ۱۰۰ دستگاه خودرو سبک و سنگین شد یکی از شگفتی های خشم طبیعت در آن سال به شمار می رود اما شگفتی دیگر این محدوده جغرافیایی نیز بارش تندری ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ است که ویرانی فراوان در بخش جاده ای، سد و مکان های پذیرایی مسیر به وجود آورد.روزهای پایانی هر هفته و ایام تعطیل سال ، ترافیک سنگین و پرحجمی در جاده گردشگری کرج – چالوس حکمفرماست که کوچکترین حادثه می تواند فاجعه ای بزرگ را رقم بزند، اما در رخداد سیل ۱۸ خرداد جاری به لطف پروردگار و امداد و نجات و تخلیه سریع مسافران از محدوده سیلابی، کمترین آسیب را از حیث انسانی داشته است هر چند که تاکنون فقط ۲ مفقودی گزارش شده است.
این سیل حجم بالای مخروطه ها و رسوبات را به داخل تونل ها و جاده کرج – چالوس و سد کرج انتقال داد و بیش از ۵۰ دستگاه خودرو گردشگران خسارات کلی و جزیی دیدند اما سرعت عمل خارج کردن مردم از دایره خطر در همان لحظات اولیه حادثه توسط دستگاه های اجرایی و امدادی از فاجعه انسانی جلوگیری کرد.
روایتی از کارجهادی/ رفع انسداد سد کرج تا تلاش برای بازگشایی جاده چالوس
گرفتار شدن بیش از ۶۰۰ دستگاه خودرو با بیش از یک هزار و ۲۰۰ نفر در محدوده تونل های یک تا پنج جاده کرج – چالوس موضوعی نیست که آن را در یک شرایط بحرانی ساده انگاشت ضمن آنکه احداث یک مسیر اضطراری آن هم در دل یک پرتگاه در کمتر از سه ساعت کاری بزرگ در نوع خود تلقی می شود.اما آنچه در این چند روز باید به آن توجه داشت، ابعاد و زوایای پیدا و پنهان سیل ویرانگر است که تخریب جاده تنها بخشی از ابعاد آشکار آن به شمار می رود.
انسداد خروجی سد کرج در برهه تنش آبی
سد امیر کبیر کرج یکی از منابع تامین آب ساکنان ۲ کلانشهر تهران و کرج به شمار می رود که سیل و رسوبات نفس آب را بند آورد و خروجی آب سد به کمترین مقدار خود در طول تاریخ ساخت آن رسید.ریزش کوه و انتقال رسوبات به دهانه خروجی سد و رودخانه کرج به عاملی برای قطع جریان آب در پایین دست انجامید ضمن آنکه مسیر انتقال ماشین آلات و تجهیزات برای گشودن دریچه سد خود مشکلی مضاعف بود.این حادثه در زمانی رخ داد که استان های تهران و البرز به دلیل کاهش میزان بارش های سال آبی جاری با تنش آبی مواجه شده و برخی مناطق مانند کمالشهر کرج قبل از وقوع حادثه سیل جاده چالوس با مشکل کم آبی دست و پنجه نرم می کردند.با این وجود در این چند روز بخشی از ساکنان ۲ کلانشهر تهران و کرج دچار قطعی و مشکل افت فشار آب شدند و می بایست بحران آب به شکل دیگری مدیریت می شد که گروه های جهادی با تانکرهای سیار وارد عمل شدند.
توزیع آب بسته بندی شده و تانکری از نخستین لحظات پس از حادثه سیل جاده کرج – چالوس در البرز و تهران آغاز شد و در کنار آن از سایر ذخایر آبی زیرزمینی و سطحی مانند افزایش برداشت از سد طالقان برای کاهش بحران بهره گرفته شد.در این شرایط بحرانی آنچه کمتر مورد توجه رسانه ها قرار گرفت تلاش خستگی ناپذیر و شبانه روزی گروه های مهندسی وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای البرز در حدود ۳۰۰ متر پایین دست جاده کرج - چالوس و سد کرج در داخل دره عمیق بود که در حال باز کردن مسیر برای رسیدن به دریچه مسدود شده سد امیر کبیر بودند.تیم های فنی و مهندسی وزارت نیرو و سایر دستگاه های اجرایی خود را با مشقت فراوان به دریچه سد رساندند و در نهایت پس از چند روز تلاش مجرای آب را گشودند اما سیل جاده چالوس نه تنها سد امیر کبیر بلکه رودخانه کرج هم از خشم آن در امان نماند و بخش هایی از این رودخانه براثر انباشت رسوبات مسدود شد؛ با این وجود لایروبی رودخانه گوشه دیگر از کاراست که همچنان در برخی نقاط ادامه دارد.
مشکل دیگر اینکه ورود گل ولای به داخل رودخانه کرج سبب کدورت بالای آب شد و شاخص کدورت به بالای عدد ۳۰ هزار رسید که به رغم گشایش خروجی سد ، هدایت آب گل آلود به تصفیه خانه ها بر مشکلات می افزود و به همین دلیل هدایت آب به داخل تصفیه خانه ها تاحدودی زمانبر شده است که طی چند ساعت آینده مشکل برطرف می شود.آب خروجی سد کرج پس از پیمودن مسیری به طول حدود ۱۵ کیلومتر به آبگیر بیلقان در شمال شرقی شهر کرج می رسد و از آنجا به ۲ بخش تقسیم می شود، بخشی از آب به سوی تصفیه خانه کن تهران و بخش دیگر به سمت تصفیه خانه کرج جریان می یابد.۲۵ درصد آب شرب مردم استان البرز از ۲ سد کرج و طالقان تامین می شود و ۷۵ درصد مابقی از محل چاه های آب است.
تلاش برای گشایش جاده
جاده کرج - چالوس که در جریان سیل اخیر بیش از ۲۰ کیلومتر آن در نقاط مختلف مسیر دچار آسیب یا انباشت رسوب شده است از همان لحظات اولیه پس از وقوع سیل عملیات تخلیه رسوب و ترمیم خرابی ها توسط گروه های فنی و مهندسی با کمک ماشین آلات راهداری و حمل و نقل جاده ای استان های البرز ، قم ، مازندران ، قزوین ، تهران و سایر مناطق کشور آغاز شد.بیش از ۱۰۰ دستگاه ماشین آلات سنگین و نیمه سنگین در حال انتقال رسوبات به خارج جاده و ترمیم مسیر هستند، تونل شماره ۲ این جاده که به ۲ قسمت الف و ب تقسیم شده است ، بیشترین حجم رسوب گرفتگی را داشته به طوریکه دهانه شمالی این تونل تا نزدیک سقف انباشت از رسوبات فرا گرفت.این جاده نیز در پیچ شاندیز دچار آسیب کلی شده و دره ای به طول بیش از ۲۰۰ و ارتفاع ۴۰ متر به وجود آمده و جاده به طور کامل قطع شده است اما گشودن مسیر اضطراری در لحظات اولیه پس از وقوع سیل به کمک مردم و تیم های امدادی آمد.
اکنون تلاش ها براین است تا ضمن تخلیه رسوبات از داخل تونل ها ، نقاط قطع شده جاده کرج – چالوس ترمیم و مسیر برای رفت وآمد خودروها باز شود.به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور، ترمیم خرابی های این جاده در زمان کنونی ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد اما در مجموع ایمن سازی جاده کرج - چالوس نیازمند تامین یک هزار میلیارد تومان اعتبار است.داریوش امانی روز گذشته در حاشیه بازدید از نقاط حادثه دیده جاده کرج – چالوس گفت: پیش بینی می شود تا اواخر هفته آینده این جاده بر روی سفرهای مردم گشوده شود.وی با اشاره به اینکه با تلاش و ادامه فعالیت نیروهای راهداری امیدواریم تا پایان هفته آینده این محور بازگشایی شود، افزود: بیشترین حجم مصالح و گل و لای در محدوده تونل ۲ جاده کرج – چالوس انباشته شده است و در برخی نقاط ارتفاع مصالح حتی به پنج متر هم می‌رسد.
پاکسازی ۸۰ درصد مسیر
"رضا اکبری" معاون سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور هم روز چهارشنبه ۲۴ خرداد ماه در حاشیه بازدید از جاده کرج - چالوس اعلام کرد که ۸۰ درصد مسیر با تلاش راهداران پاکسازی و گشوده شده است.وی ادامه داد: برنامه های متفاوتی برای بازسازی و مرمت جاده کرج - چالوس در دستور کار داریم.همچنین علی زندی فر مدیرکل راهداری و حمل ونقل جاده ای استان البرز نیز از بازگشایی هشت نقطه آسیب دیده در محور کرج – چالوس خبر داد و گفت : تیم های فنی و مهندسی از استان های البرز ، تهران ، قزوین و سایر مناطق کشور در یک اقدام هماهنگ و سریع در حال بازگشایی مسیر کرج – چالوس هستند.وی ادامه داد: برای شتاب بخشی در گشایش مسیر ، تیم های راهداری در سه نوبت کاری و به صورت شبانه روزی عملیات تخلیه رسوبات و ترمیم جاده کرج – چالوس را دنبال می کنند.در این میان جمعیت هلال احمر ، اورژانس ، آتش نشانی و شهرداری کرج ، سپاه ، بسیج ، ارتش، مدیریت بحران استانداری البرز و سایر دستگاه های اجرایی برای گشودن جاده کرج – چالوس و پاکسازی رودخانه کرج از رسوبات پای کار آمده اند که مسوولان کشوری از جمله وزارت راه وشهرسازی ، وزارت نیرو و سایر وزارتخانه ها به همراه استاندار البرز به طور مستمر عملیات بازگشایی کامل مسیر و زدودن آثار سیل مخرب پنجشنبه ۱۸ خرداد ماه را رصد و نظارت می کنند.
در نهایت اینکه پیوستگی کار جهادی و تقسیم وظایف توسط دستگاه های اجرایی سرعت عمل را برای امداد رسانی در سه بخش مردمی ، جاده ای و آبرسانی بالا برده است و روزهای خوبی را برای خدمت به ساکنان حاشیه جاده چالوس و گردشگران نوید می دهد.بیش از ۵۰ روستا با جمعیتی حدود ۶۰ هزار نفر در بخش آسارا واقع در حاشیه جاده کرج - چالوس وجود دارد.