پایگاه خبری و تحلیلی سپیدار آنلاین

رئیس موسسه تحقیقاتی علوم دامی کشوربا اعلام اینکه محققان این موسسه پس از 13 سال تلاس به دانش فنی تهیه خوراک دام از سرشاخه نیشکر دست یافتند، گفت: به تازگی با راه اندازی آزمایشی نخستین واحد تولیدی در دزفول، این دانش عملیاتی و تجاری سازی شد.
دکتر مرتضی رضایی در جمع خبرنگاران به ارایه گزارش و فعالیت های این موسسه در سال گذشته و برنامه های سال جاری پرداخت و افزود: سالانه 100 تا 120 هزار هکتار از اراضی خوزستان به کشت نیشکر اختصاص می یابد که پیش از این پسماند این محصول در مزارع به آتش کشیده می شد. وی اظهار داشت: محققان موسسه تحقیقات علوم دامی کشور پس از حدود 13 سال تلاش پژوهشی تحقیقات به دانش فنی تولید و استفاده از این ضایعات و پسماندهای نیشکر برای تبدیل به خوراک دست یافتند. رئیس موسسه تحقیقات علوم دامی کشورگفت: با انتقال دانش فنی این محصول جدید به شرکت جهاد نصر و با همکاری بخش خصوصی نخستین کارخانه تولید خوراک دام از پسماند نیشکر فراهم شد. رضایی اظهار داشت: در فاز نخست این کارخانه سالانه امکان تولید حدود چهار هزار تن خوراک دام فراهم شد.
رئیس موسسه تحقیقات علوم دامی اضافه کرد: این کارخانه مهر ماه سال جاری به صورت رسمی با حضورمسئولان وزارت جهاد کشاورزی راه اندازی می شود. وی به ارزش غذایی بالای این فرآورده اشاره کرد و افزود: ارزش غذایی این محصول جدید بسیار بالاتر از کاه غلات است. رضایی ادامه داد: با دستیابی به این فناوری پیش بینی می کنیم سالانه بیش از یک میلیون تن خوراک دام از نوع علوفه و مواد خشابی به صنعت دامپروری معرفی شود. وی اظهار داشت: قرارداد راه اندازی فاز تولید 100 هزار تنی خوراک دام از پسماند نیشکر با یک شرکت سرمایه گذاری در حال نهایی شدن است که توسعه تولید این محصول در برنامه کاری قرار دارد. رضایی ادامه داد: تولید کارخانه خوراک دام شهرستان دزفول علاوه بر استان خوزستان می تواند در مناطقی مانند استان سیستان بلوچستان با قیمت بسیار مناسب در اختیار دامداران قرار گیرد. وی در تشریح چگونگی تولید خوراک دام از پسماند و سرشاخه نیشکرگفت: حین جمع آوری سرشاخه های نیشکر، عملیات غنی سازی و عمل آوری این محصول به صورت کاملا صنعتی در یک خط تولید کارخانه انجام می شود. رضایی بیان داشت : با عملیاتی شدن دانش تولید خوراک دام از پسماند نیشکر این محصول حدود 50 درصد ارزش غذایی افزوده پیدا می کند.
تولید حدود 6 هزار و 800 فروند ملکه زنبور عسل اصلاح شده
رئیس موسسه تحقیقات علوم دامی کشور با بیان اینکه دامپروری یکی از بزرگترین صنعت های کشور است ، گفت: کوچکترین تغییر در روند تولید دامپروری می تواند در اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد. رضایی اظهار داشت : برهمین اساس یکی دیگر از دستاوردهای این موسسه توسعه پرورش ملکه های اصلاح نژاد شده زنبور عسل در اجرای برنامه اقتصاد مقاومتی است. وی افزود: این تحقیقات علوم دامی کشور با بیش از 17 سال کار تحقیقاتی در 13 نسل اصلاح نژاد بر روی ملکه های زنبور عسل انجام داده است. وی بیان داشت: طی این سال ها بر روی چهار صفت تولید عسل، قابلیت زمستان گذرانی یا ماندگاری در زمستان، کاهش رفتار تهاجمی، مقاومت به بیماری ها به خصوص کنه وارووا و صفت بچه دهی کار شده است به طوریکه در این کار تحقیقاتی در بعضی از صفات مثل تولید عسل این ملکه های جدید یک و نیم برابر افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه از سال گذشته طرح توسعه در زمینه تولید زنبورعسل
انجام می شود، تصریح کرد: این موسسه حدود 450 فروند ملکه زنبور عسل اصلاح شده تولید و به 250 نفر از بهره برداران واگذار کرد. رضایی ادامه داد: در سطح بعدی از بهترین پرورش دهندگان زنبور عسل انتخاب شده و 150 کلنی اصلاح شده زنبور عسل در اختیار آن ها برای تکثیر قرار گرفت که با عملیات های انجام شده در سال جاری حدود 6 هزار و 800 فروند ملکه اصلاح شده را تولید کردند.
وی گفت: همچنین همزمان در 11 استان کلاس های ترویجی و آموزشی برای تولیدکنندگان ملکه زنبور عسل برگزار شد که ضمن اینکه ژن اصلاح شده در اختیار آن ها قرار می گیرد روش پرورش آن ها هم اصلاح شود و به اهداف عالیه چهارگانه طرح برسند.
***اقتصاد مقاومتی در دامپروری
رئیس موسسه تحقیقاتی علوم دامی کشور بحث اقتصاد مقاومتی در حوزه دامپروری در دو شاخه و بسته دانست و افزود: یک شاخه آن شیر و گوشت قرمز است و بسته دیگر گوشت مرغ و تخم مرغ در سطح کلان کشور می باشد. وی یادآور شد: همانطورکه در فرمان رهبر معظم انقلاب در خصوص توجه به پیوست دانش بنیان تاکید شد، موسسه تحقیقات علوم دامی، بسته دانش بنیان کردن برای همکاری با معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی تهیه کرده است. رضایی گفت: در این بسته دانش بنیان، سنتز نژاد های پرتولید بز شیری و دومنظوره مطابق و سازگار با شرایط اقلیمی ایران مورد توجه قرار گرفته است. این مسئول افزود: هدف این پروژه ارتقای وضعیت ژنتیکی دام های بومی کشورمان مطابق با شرایط کنونی مثل خشکسالی در ایران است زیرا بزهای بومی ایران مقاوم به این شرایط هستند ولی تولیداتشان شاید به میزانی نباشد که صرفه اقتصادی برای پرورش دهندگان داشته باشد. رضایی ادامه داد: طرح جامعی تهیه شده که نژادهایی تولید کنیم که علاوه بر تولید مناسب، صفت مقاومت به شرایط خشکی و سختی در مناطقی بیابانی و مراتع فقیر ایران را داشته باشد. وی با اشاره به اینکه معرفی ترکیب های ژنتیکی گاو دو منظوره از دیگر موارد در این بسته اقتصاد مقاومتی است، گفت: اصلاح نژاد گاوها در دنیا معمولا در بخش تولید شیر یا گوشت است. رئیس موسسه تحقیقات علوم دامی کشور با بیان اینکه در ایران مصرف سرانه گوشت قرمز و پتانسیل تولید آن در کشور پایین است، اظهار داشت: برنامه کلان در سطح وزارت که در برنامه ششم برشی از طرح اقتصاد مقاومتی در آن است که از نژادهایی که بازده تولید شیر و گوشت به طور همزمان به میزان بالا دارند را به صنعت معرفی شوند. رئیس موسسه علوم دامی کشور افزود: در زمان حاضر بیش از 99 درصد گاوهای موجود کشور شیری هلشتاین هستند که با شیر مناسب و پرتولید هستند ولی از نظر صفت گوشت جزو نژادهای برتر نیستند.
وی ادامه داد: به همین منظور نژادهای سیمنتال و مونت بریال در کشور وارد شده و طرح تحقیق و توسعه آن ها شروع شده و به همین منظور یک ایستگاه 400 هکتاری در منطقه ای بین آمل و بابل تحت عنوان ایستگاه گاودشت که طرح کلان توسعه گاوهای دومنظوره است توسط این موسسه راه اندازی شده است. وی گفت: در این ایستگاه از نظر صفات عملکردی و تولیدی و اقتصادی بودن این نژاد بررسی می شود و در صورتیکه موفقیت آمیز باشد همزمان توسعه هم در کشور اتفاق بیفتد. رضایی، توسعه سامانه های بهره ور پرورش شتر در مناطق بیابانی، پرورش گاومیش و ارایه فناوری های تبدیل پسماندهای کشاورزی به خوراک دام همچون از برگ چغندر قند یا پوست پسته را از دیگر طرح ها در اقتصاد مقاومتی دانست. وی تاکید کرد: تمام این موضوعات متکی بر مشارکت مردمی است و ما با کمترین امکانات دولتی تحقیقات خود را جلو می بریم و هدفمان این است اگر بخش خصوصی و غیردولتی مشارکت در این طرح ها داشته باشد خودشان مروج این موضوعات خواهند بود. وی گفت: تولید مکمل و افزودنی های خوراک دام نیز از دیگر این طرح ها است که دانش فنی 2 مورد آن سال گذشته تولید شد و الگوهای ترویجی پرورش دام نیز از دیگر این طرح ها است.
حفظ ذخایر ژنتیکی 11 نژاد در معرض انقراض
رضایی از دیگر طرح های تحقیقاتی توسط موسسه علوم دامی را ایجاد سایت هایی برای پیاده سازی تمام این الگوهای توسعه ای و پرورشی دانست و افزود: در این سایت ها تفاوت آن با دام های سنتی دیده می شود. وی همچنین حفظ ذخایر ژنتیکی در معرض انقراض را از دیگر طرح ها دانست و بیان داشت: تا کنون برای حفظ 11 نژاد در این موسسه برنامه کلان دیده شده است. وی از جمله برنامه ها در بسته مرغ و تخم مرغ را بحث کاهش آسیت است دانست و گفت: تحقیقات زیادی انجام شده که تبدیل به دانش فنی شده (آسیت یک بیماری متابولیکی است که در مرغ های گوشتی اتفاق می افتد که باعث کاهش راندمان و تلفات می شود). این مسئول، تولید سویه های طیور بومی مقاوم در کشور را نیز از دیگر طرح ها عنوان کرد و تاکید کرد: هر زمینه ای از تحقیقات دامپروری چون با امنیت غذایی مرتبط است به اقتصاد مقاومتی منجر می شود.
***دانش بنیان کردن تولیدات کشاورزی یکی از روش های ترویج
رضایی در ادامه به تغییر رویکرد وسیاست هایی در موسسه علوم دامی و سازمان های تحقیقاتی کشور در سال های اخیر به وجود آمده اشاره کرد و گفت: صرفا هدف انجام تحقیقات و پژوهش نیست بلکه این تحقیقات و پژوهش برای اثربخشی در بهره برداران و تولیدکنندگان باید اتفاق بیافتد. وی اظهار داشت: با این نیت بخش هایی و موضوعاتی سرلوحه کار ما قرار گرفته تحت عنوان تجاری سازی و ترویج یافته های تحقیقاتی که همانطور که از اسم این دو واژه مشخص است ترویج با آموزش بهره برداران کار دارد که آخرین یافته های پژوهشی که در تولید موثر است با روش های مختلف ترویجی به دست بهره برداران خود می رسد. وی افزود: رسالت دانش بنیان کردن تولیدات کشاورزی و دامپروری یکی از روش هایش ترویج و آموزش است. وی گام دیگر موسسه در چند سال اخیر را بحث تجاری سازی عنوان کرد و تصریح کرد: بعضی از موضوعات پژوهشی صرفا به درد کارهای پژوهشی که به ثروت منجر می شود، می خورد همچون مکمل های غذایی که از خارج وارد می شود موسسه ورود می کند و یا جنبه هایی از فرایندهای تولید دارد که مشتری در بیرون دارد که تحت عنوان تجاری سازی است. رئیس موسسه علوم دامی بیان داشت: در سال گذشته 13 مورد به مرحله پیش قرارداد رسیده و 2 مورد به مرحله قرار داد رسیده است. وی گفت: همچنین در زمینه ترویج در دو سال گذشته بیش از 30 عنوان یافته تحقیقاتی تحت عنوان دستاوردهای ترویجی منتشر شده و در اختیار بهره برداران قرار گرفته است. وی افزود: هر موضوعی تحت عنوان ترویج نیست بلکه موضوعاتی که در سطح دامداری ها و روستاها قابل استفاده باشد که 25 عنوان است. رضایی یادآور شد: موضوع بعدی در دو سال اخیر که در وزارتخانه ها سرلوحه ها کارها قرار گرفته بحث اقتصاد مقاومتی است . وی ادامه داد: غذای مردم و امنیت غذایی بسیار اهمیت دارد در امنیت کشور و 50 درصد تاکیدات مقام معظم رهبری در بحث اقتصاد مقاومتی به کشاورزی برمی گردد. وی بیان داشت: در حوزه دامپروری که زیربخش کشاورزی است چهار محصول استراتژیک شامل شیرو گوشت قرمز، مرغ و تخم مرغ جزو محصولات استراتژیک کشوراست که در سرلوحه کارهای وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته با هدف درون گرایی و افزایش صادرات محصولات و اقتصادی کردن موضوع است.
***افزایش 5 تا 6 درصدی تولیدات دامی کشور
این مسئول اضافه کرد: تولیدات دامی در سال گذشته نسبت به مدت مشابه قبل از آن پنج تا 6 درصد افزایش تولید داشته ایم که در شیر در پایان سال 94 به بیش از 9 میلیون و 200 هزار تن در کشور رسیدیم. وی گفت: سرانه مصرف در کشور حدود 110 کیلوگرم شیر به هر فرد ایرانی کوچک و بزرگ است ولی جزو برنامه های وزارت بهداشت است که این عدد به بالای 150 تا 160 کیلوگرم در سال برسد و میانگین جهانی این سرانه حدود 170 کیلوگرم است. رضایی تاکید کرد: شیر جزو غذاهایی است که فراسودمند است و بسیاری از نیازهای غذایی بشر فقط از طریق شیر جبران می شود.
وی در خصوص تولید گوشت قرمز بیان داشت: سال گذشته نزدیک به 810 هزار تن از دام سبک و سنگین تولید داشته ایم که میانگین مصرف آن حدود 10 و نیم کیلو در کشور است و در نظر است با افزایش تولید این عدد در پایان برنامه ششم به 11 و نیم کیلو برسد.
***رکورد زنی ایران در تولید گوشت مرغ در جهان
رئیس موسسه علوم دامی گفت: کشور در سطح جهان رکود زنی در رشد تولید گوشت مرغ داشته به طوریکه به بیش از دو میلیون و 100 هزارتن گوشت مرغ رسیده که تقریبا جزو معدود کشورهایی هستیم که این رشد تولید را داشته ایم و این تولید جایگزین بسیار مناسبی برای تامین پروتئین های مورد نیاز غذایی انسان است. وی افزود: در نظر است این عدد تا پایان برنامه ششم به 2 میلیون و 500 هزار تن و در افق چشم انداز به نزدیک سه میلیون تن در سال برسد. رضایی ادامه داد: بعضی از نهادها وارداتی است که یکی از برنامه های اقتصاد مقاومتی این است که بعضی از این نهاده ها در کشور تولید شود.
وی تصریح کرد: در زمینه تخم مرغ حدود 930 هزار تن تولید در سال گذشته داشته ایم که برنامه ریزی های در انتهای برنامه ششم به یک میلیون و 100 هزار تن برسد. وی گفت: اگر شعار غذایی سازمان جهانی بهداشت که 'هر روز یک تخم مرغ' در کشور جریان یابد بسیاری از کمبودهای غذایی مرتفع خواهد شد. وی افزود: در سال گذشته حدود 70 هزار تن صادرات گوشت مرغ نیز داشته ایم که پیش بینی می شود روند افزایش تولید روند صادرات را هم افزایش دهد. وی تاکید کرد: هدف این موسسه این است که در محصولات دامی بهبود بهره وری و کاهش هزینه های تولید را داشته باشیم زیرا بهبود بهره وری ممکن است باعث افزایش تولید و یا کاهش قیمت شود که در هر دو صورت موجب اقتصادی شدن تولیدات دامی در کشور می شود. رضایی گفت: همچنین میانگین تولید عسل 11 کیلوگرم است که در سال گذشته 6 میلیون و 900 هزار کلنی زنبور عسل در کشور فعال است که از این تعداد نزدیک به 77 هزار تن عسل تولید شده است که جایگاه ایران از نظر تولید عسل رتبه هشتم را داریم. وی بیان داشت: ایران جزو 10 کشور اول جهان در تولیدات دامی است که بسیار برای کشور غرور آفرین است ولی باید از علم روز در سطح دامداران عشایر و روستایی استفاده شود زیرا با استفاده از این دانش های فنی تولید شده در مراکز تحقیقاتی و دانشگاه ها بیش از 30 درصد از هزینه های تولید قابل کاهش است که بسیار در اقتصادی کردن صنعت دامپروری موثر است. موسسه تحقیقاتی علوم دامی کشور مستقر در کرج با بیش از 80 سال فعالیت دارای شعبه و شاخه در 28 استان کشور است.